భూటాన్‌తో చైనా భూభాగ మార్పిడి..??

✌ వార్తల్లో ఎందుకు ??

✌ క్రొత్త ఆఫర్ వెనుక కారణం ??

✌ భారతదేశానికి సంబంధించిన ఆందోళనలు ??

✌ వార్తల్లో ఎందుకు ??

✌  ఇటీవల, చైనా తన సరిహద్దు వివాదానికి భూటాన్‌కు “ప్యాకేజీ పరిష్కారం” ఇచ్చింది. ప్యాకేజీ పరిష్కారం పేర్కొనబడనప్పటికీ, ఇది 1996 లో చైనా భూభాగ మార్పిడి కోసం చేసిన ప్రతిపాదన అంశం వలెనే ఇది  పునరుజ్జీవనం లాగ చూడవచ్చు.

✌ భూటాన్ ప్రాంతానికి  ఉత్తరాన (495 చదరపు కిలోమీటర్ల విస్తీర్ణం) లోయలను,పశ్చిమాన పచ్చిక భూమి (డోక్లాంతో సహా), మొత్తం 269 చదరపు కిలోమీటర్లు ఉంది దీనిని  మార్పిడి 1996 లో,చేయాలనుకున్న చైనా. 

✌ఈ ఒప్పందం ప్రకారం భూటాన్‌కు పెద్ద భూమిని ఇవ్వడం ద్వారా మరియు చైనాతో దానితో  ఉన్న ఉద్రిక్తతలను పరిష్కరించడం ద్వారా ప్రయోజనం చేకూరుతుంది.

✌ సిక్లిగురి కారిడార్ యొక్క వ్యూహాత్మకంగా సున్నితమైన “చికెన్ మెడ” ప్రాంతానికి  డోక్లామ్ స్వాప్ చైనాకు ప్రవేశం కల్పిస్తుండటం భారతదేశానికి పెద్ద ఆందోళనను  కలిగిస్తుంది.

✌ సాక్టెంగ్ పై పదేపదే దావా:

✌ సాక్టెంగ్ వద్ద భూటాన్ యొక్క తూర్పు సరిహద్దుపై చైనా తన వాదనను పునరావృతం చేసింది.

✌ అంతకుముందు, 58 వ గ్లోబల్ ఎన్విరాన్మెంట్ ఫెసిలిటీ (జిఇఎఫ్) కౌన్సిల్ యొక్క ఆన్‌లైన్ సమావేశంలో చైనా సాక్టెంగ్ పై దావా వేసింది, తూర్పు భూటాన్లోని సాక్టెంగ్ వన్యప్రాణుల అభయారణ్యం ప్రాజెక్టును అభివృద్ధి చేయాలన్న నిధుల అభ్యర్థనపై విఫలమైంది.

✌ చైనా మరియు భూటాన్ మధ్య సరిహద్దును ఎప్పుడూ విడదీయలేదని చైనా పేర్కొంది. ఇది భూటాన్ యొక్క తూర్పు, మధ్య మరియు పశ్చిమ ప్రాంతాలపై వివాదాలను కలిగి ఉంది.

✌అయితే, సాక్టెంగ్ ను తమ  సమగ్ర  సార్వభౌమ భూభాగం అని చైనా చేసిన వాదనను భూటాన్ పూర్తిగా తిరస్కరించింది.

✌భూటాన్ ప్రకారం, సరిహద్దు మరియు చైనా యొక్క భూటాన్లలో కేవలం రెండు రంగాలలో మాత్రమే వివాదం ఉంది, ఉత్తరాన ఒకటి (మధ్య) - పసమ్లుంగ్ మరియు జకర్లంగ్, మరియు పశ్చిమాన రెండవది - డోక్లాం.

✌1984 మరియు 2016 మధ్య ఇరు దేశాల మధ్య జరిగిన మునుపటి 24 రౌండ్ల సరిహద్దు చర్చలలో సాక్టెంగ్ ఉన్న తూర్పు భూటాన్ గురించి ప్రస్తావించబడలేదు.

✌ క్రొత్త ఆఫర్ వెనుక కారణం:

✌ ఆఫర్ నిబంధనలపై భూటాన్‌ను త్వరగా ఒప్పందం కుదుర్చుకోవాలని ఒత్తిడి చేయడం దీని లక్ష్యం, లేకపోతే వాదనలు పెరుగుతూనే ఉండవచ్చు.

✌అరుణాచల్ ప్రదేశ్ పై భారతదేశానికి ఇదే విధమైన ఆఫర్ ఇవ్వబడింది, తదనంతరం 1985 లో తవాంగ్ పై చైనా దావాను చేర్చడానికి ఇది విస్తరించింది.

✌ భారతదేశానికి సంబంధించిన ఆందోళనలు ??

✌2017 లో చైనా డోక్లామ్ పీఠభూమిలోకి చొరబడింది, ఇది భూటాన్ చేత క్లెయిమ్ చేయబడింది, ఇది భారత మరియు చైనీస్ సైన్యాల మధ్య వివాదానికి దారితీసింది.

✌2007 భారత-భూటాన్ స్నేహ ఒప్పందం తరువాత కూడా, చైనా సైన్యం ఎదుర్కొంటున్న బాహ్య ముప్పు నుండి భూటాన్‌ను రక్షించాల్సిన బాధ్యత భారత మిలిటరీకి ఉంది.

✌1949 నాటి ఇండియా-భూటాన్ స్నేహ ఒప్పందం ప్రకారం, భూటాన్ భారతదేశానికి తన విదేశాంగ విధానం మరియు రక్షణ వ్యవహారాలను "మార్గనిర్దేశం" చేయడానికి అనుమతించింది.

✌ ఏది ఏమయినప్పటికీ, భూటాన్ యొక్క సార్వభౌమత్వానికి సంబంధించి సున్నితత్వాన్ని గౌరవించడానికి 1949 ఒప్పందం తరువాత 2007 లో సవరించబడింది.

✌2007 నాటి భారత-భూటాన్ స్నేహ ఒప్పందం ప్రకారం, తమ జాతీయ ప్రయోజనాలకు సంబంధించిన సమస్యలపై ఇరుపక్షాలు పరస్పరం సహకరించడానికి అంగీకరించాయి.

✌జాతీయ భద్రతకు మరియు ఇతర ప్రయోజనాలకు హాని కలిగించే కార్యకలాపాల కోసం ఏ ప్రభుత్వమూ తన భూభాగాన్ని ఉపయోగించడానికి అనుమతించదు.

✌చైనా-భూటాన్ సరిహద్దు సమస్యలో మూడవ పక్షం వేలు చూపవద్దని చైనా పేర్కొంది, ఇది భారతదేశానికి స్పష్టమైన సూచన అనే చెప్పాలి.

ముగింపు 

✌ తూర్పు భూటాన్‌లో చైనా ప్రాదేశిక వాదనలకు వ్యతిరేకంగా భూటాన్ నిరసన వ్యక్తం చేసింది మరియు చైనా భూభాగాన్ని వివాదాస్పదంగా పేర్కొంటే భవిష్యత్తులో కూడా పోటీ చేస్తుందని చెప్పారు. చైనా నుండి సరిహద్దు భద్రత భారతదేశం మరియు భూటాన్ రెండింటికీ ఆందోళన కలిగిస్తుంది. కాబట్టి, ఈ సమస్యపై ఇరువర్గాలు కలిసి పనిచేయాలి.