👉 తీస్తా వాటర్ షేరింగ్

 

👉ఏమిటి : తీస్తా  వాటర్ షేరింగ్

👉ఎప్పుడు : ప్రధానమంత్రి తన బంగ్లాదేశ్ పర్యటనలో

 👉ఎవరు : ప్రధానమంత్రి మోడీ

 👉ఎక్కడ : బంగ్లాదేశ్ లో     

👉ఎందుకు : 2011 మరియు 2017 - బంగ్లాదేశ్ మరియు భారతదేశం తీస్తా పై ఒప్పందం కుదుర్చుకోవడానికి దగ్గరగా వచ్చాయి.

👉ప్రధానమంత్రి తన బంగ్లాదేశ్ పర్యటనలో, తీస్తా మరియు ఇతర సాధారణ నదులపై దీర్ఘకాలంగా ఎదురుచూస్తున్న ఒప్పందానికి హామీ ఇచ్చారు. గతంలో  రెండు సందర్భాలలో - 2011 మరియు 2017 - బంగ్లాదేశ్ మరియు భారతదేశం తీస్తా పై ఒప్పందం కుదుర్చుకోవడానికి దగ్గరగా వచ్చాయి.

తీస్తా నది

👉తీస్తా నది 315 కిలోమీటర్ల పొడవైన నది, ఇది తూర్పు హిమాలయాలలో పుట్టి , భారత రాష్ట్రాలైన సిక్కిం మరియు పశ్చిమ బెంగాల్ గుండా బంగ్లాదేశ్ గుండా ప్రవహిస్తుంది మరియు బంగాళాఖాతంలోకి ప్రవేశిస్తుంది.

👉ఇది భారతదేశం మరియు బంగ్లాదేశ్ గుండా ప్రవహించే బ్రహ్మపుత్ర (బంగ్లాదేశ్ లో జమునా అని పిలుస్తారు) యొక్క ఉపనది.

👉ఇది సిక్కింలోని చుంతాంగ్ సమీపంలోనిహిమాలయాలలో ఉద్భవించి బంగ్లాదేశ్‌లోకి ప్రవేశించే ముందు పశ్చిమ బెంగాల్ మీదుగా దక్షిణాన ప్రవహిస్తుంది.

👉వాస్తవానికి, ఇది పద్మ నదిలోకి నేరుగా ఖాళీగా దక్షిణ దిశగాకొనసాగేది, కాని 1787 లో నది జమునా నదిలో చేరడానికి తూర్పు వైపు ప్రవహించే మార్గాన్ని మార్చింది.

👉తీస్తా బ్యారేజ్ ఆనకట్ట ఎగువ పద్మ మరియు జమునా మధ్య మైదానాలకు నీటిపారుదలని అందించడానికి సహాయపడుతుంది.

మరి దీని గురించి వివాదం ఏమిటి?

👉భారతదేశం మరియు బంగ్లాదేశ్ మధ్య వివాదం ప్రధానంగా తీస్తా లో లీన్ సీజన్ ప్రవాహం బంగ్లాదేశ్‌లోకి ప్రవహిస్తుంది.

👉సిక్కిం యొక్క మొత్తం వరద మైదానాలను ఈ నది కలుపుతుంది, అయితే 2,800 చదరపు కిలోమీటర్ల బంగ్లాదేశ్ను పారుతుంది, ఇది వందల వేల మంది ప్రజల జీవితాలను శాసిస్తుంది.

👉పశ్చిమ బెంగాల్‌కు,తీస్తా నది చాలా ముఖ్యమైనది, ఇది ఉత్తర బెంగాల్‌లోని అరడజను జిల్లాల జీవనాధారంగా పరిగణించబడుతుంది.

👉1996 నాటి గంగా నీటి ఒప్పందం ప్రకారం బంగ్లాదేశ్ తీస్తా జలాలను భారతదేశం నుండి "సమానమైన" పంపిణీని కోరింది, కానీ ప్రయోజనం లేకపోయింది.

👉 ఒప్పందం కుదుర్చుకోవడంలో వైఫల్యం దేశ రాజకీయాలపై పడింది.

ఒప్పందం లోని అంశాలు

👉1983 లో అర్ధహృదయ ఒప్పందం తరువాత, దాదాపు సమానమైన నీటి విభజన ప్రతిపాదించబడినప్పుడు, దేశాలు రోడ్‌బ్లాక్‌ను తాకాయి. తాత్కాలిక ఒప్పందం అమలు కాలేదు.

👉2008 లో అవామి లీగ్ తిరిగి అధికారంలోకి వచ్చిన తరువాత చర్చలు తిరిగి ప్రారంభమయ్యాయి మరియు భారత మాజీ ప్రధాని మన్మోహన్ సింగ్ 2011 లో ఢాకా ను సందర్శించారు.

👉2015 లో, PM మోడీ యొక్క ధాకా సందర్శన మరింత అవాస్తవ మార్గాలను సృష్టించింది: వీలైనంత త్వరగా ఒప్పందాన్ని ముగించడానికి అన్ని వాటాదారులతో చర్చలు జరుగుతున్నాయి.

భారతీయ వైపు నుండి సమస్యలు

👉ఇది అసంపూర్తిగా ఉన్న ప్రాజెక్టుగా మిగిలిపోయింది మరియు కీలకమైన వాటాదారులలో ఒకరు - పశ్చిమ బెంగాల్ సిఎం ఈ ఒప్పందాన్ని ఇంకా ఆమోదించలేదు.

👉ఆమె అభ్యంతరం “గ్లోబల్ వార్మింగ్” అంశంతో అనుసంధానించబడి ఉంది ఆమెకి పర్యావరణ క్షేమమే ముఖ్యం అని తేల్చింది. తీస్తా బేసిన్ లోని చాలా హిమానీనదాలు వెనక్కి తగ్గాయి.

👉ఈ ప్రవాహం యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు కాలానుగుణ వైవిధ్యం లీన్ సీజన్లో (అక్టోబర్ నుండి ఏప్రిల్ / మే వరకు) సగటు ప్రవాహం నెలకు 500 మిలియన్ క్యూబిక్ మీటర్లు (MCM) ఉంటుంది.

👉2011 లో ఒక ఏర్పాటును సిఎం వ్యతిరేకించారు, దీని ద్వారా భారతదేశానికి 42.5%, బంగ్లాదేశ్ 37.5% నీరు లీన్ సీజన్లో లభిస్తుంది, మరియు ప్రణాళికను నిలిపివేశారు.

ఇది ఎందుకు అవసరం?

👉2001 నుండి 2005 వరకు బంగ్లాదేశ్ నేషనలిస్ట్ పార్టీ (బిఎన్‌పి) పాలనలో ఈశాన్యంలో తిరుగుబాటు పెరగడాన్ని భారత్ చూసింది.

👉భారత వ్యతిరేక చర్యలకు పాల్పడిన తిరుగుబాటుదారులకు బంగ్లాదేశ్ ఆశ్రయం ఇచ్చిందని,దాదాపు అన్ని హోం మంత్రిత్వ శాఖ చర్చలు ఒప్పందం లేకుండా ముగిశాయని,ఈశాన్యానికి భద్రతా బడ్జెట్‌ను భారత్ పెంచాల్సి ఉందని ఆరోపించారు.

👉2008 లో పదవీ బాధ్యతలు స్వీకరించిన రెండు సంవత్సరాలలో, అవామి లీగ్ తిరుగుబాటు శిబిరాలను లక్ష్యంగా చేసుకుని తిరుగుబాటుదారులను భారతదేశానికి అప్పగించింది.

👉భారతదేశం యొక్క భద్రతా స్థాపన ఒక నిట్టూర్పు నింపడంతో, ఈ సంబంధం బహుళ రంగాల్లో మెరుగుపడింది.

👉 తీస్తా నది, తూర్పు హిమాలయాలలో 315 కిలోమీటర్ల పొడవైన నది, ఇది భారత రాష్ట్రాలైన సిక్కిం మరియు పశ్చిమ బెంగాల్ గుండా బంగ్లాదేశ్ గుండా ప్రవహిస్తుంది మరియు బెంగాల్ బేలోకి ప్రవేశిస్తుంది. ఇది 12,370 కిమీ² విస్తీర్ణంలో పారుతుంది.

• పొడవు: 315 km
• మూలం: త్సో ల్హమో లేక్
• నదీ పరీవాహక పరిమాణం: 12,370 కి.మీ.2 (4,780 చద. మై.)
• ద్వారం: బ్రహ్మపుత్ర నది
• వంతెనలు: కొరోనేషన్ బ్రిడ్జ్
• నగరాలు: సిలిగురి, జల్పైగురి, రంగ్పో, సేవోకే