👉ఒకప్పుడు బంగాళాఖాతంలో ఉండేది ఈ చిలికా సరస్సు !!

 

👉ఏమిటి : ఒకప్పుడు బంగాళాఖాతంలో చిలికా సరస్సు

👉ఎప్పుడు : ఇటివల  

👉ఎవరు :  గోవాలోని నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఓషనోగ్రఫీ (ఎన్ఐఓ)

 👉ఎక్కడ : ఒడిశా      

👉ఎందుకు :  సముద్ర పురావస్తు విభాగం అధ్యయనం చేసింది.

👉ఆసియాలో అతిపెద్ద ఉప్పునీటి సరస్సు అయిన ఒడిశాలోని చిలికా సరస్సు ఒకప్పుడు బంగాళాఖాతంలో భాగంగా ఉండేదని , గోవాలోని నేషనల్ ఇన్స్టిట్యూట్ ఆఫ్ ఓషనోగ్రఫీ (ఎన్ఐఓ) యొక్క సముద్ర పురావస్తు విభాగం అధ్యయనం పేర్కొనింది.

చిలికా సరస్సు

👉చిలికా సరస్సు ఒడిశాలోని పూరి, ఖుర్దా మరియు గంజాం జిల్లాలలో విస్తరించి ఉన్న ఒక  ఉప్పునీటి మడుగు.

👉ఇది 1,100కిమీ 2కంటే ఎక్కువ విస్తీర్ణంలో ఉన్న బంగాళాఖాతంలోకి ప్రవహించే దయా నది ముఖద్వారం వద్ద ఉంది.

👉ఇది భారతదేశంలో అతిపెద్ద తీర మడుగు మరియు ది న్యూ కాలెడోనియన్ బారియర్ రీఫ్ తరువాత ప్రపంచంలోనే అతి పెద్ద ఉప్పునీటి మడుగు.

👉ఇది రామ్‌సర్ సైట్‌తో పాటు తాత్కాలిక యునెస్కో ప్రపంచ వారసత్వ ప్రదేశంగా జాబితా చేయబడింది.

దిని నిర్మాణం

👉చిలికా ఏర్పడే ప్రక్రియ సుమారు 20,000 సంవత్సరాల క్రితం ప్లీస్టోసీన్ యుగం లోని  చివరి భాగంలో ప్రారంభమై ఉండవచ్చు.

👉భారతదేశం లోని ద్వీపకల్ప నది అయిన  మహానదిభారీ సిల్ట్ను తీసుకువెళ్ళింది మరియు దానిలో కొంత భాగాన్ని దాని డెల్టా వద్ద వదిలేసింది.

👉అవక్షేపం నిండిన నది బెంగాల్ బేను కలుసుకున్నప్పుడు, దాని నోటి దగ్గర ఇసుక తిన్నెలు  ఏర్పడ్డాయి.

👉ఇవి సముద్రపు నీటిని మందపాటి మంచినీటిలోకి ప్రవహిస్తుంది, దీని ఫలితంగా భారీ ఉప్పునీటి సరస్సు ఏర్పడింది.

👉ఒడిశా తీరంలో సముద్రపు పురావస్తు అధ్యయనాలు చిలికా ఒకప్పుడు ఆగ్నేయాసియా మరియు ప్రపంచంలోని ఇతర ప్రాంతాలకు వెళ్లే కార్గో షిప్‌లకు సురక్షితమైన నౌకాశ్రయంగా పనిచేసినట్లు స్పష్టంగా తెలుస్తుంది.

చిలికాపై చారిత్రక వృత్తాంతాలు

👉కామన్ ఎరా (సిఇ) కి ముందు మూడవ సహస్రాబ్ది నుండి ఈ సరస్సు సముద్ర కార్యకలాపాలకు ఉపయోగకరమైన కేంద్రంగా ఉంది.

👉గ్రీకు భూగోళ శాస్త్రవేత్త క్లాడియస్ టోలెమి (150 CE) పళూర్‌ను కళింగ యొక్క ముఖ్యమైన ఓడరేవుగా అభివర్ణించారు మరియు దీనిని ‘పలౌరా’ అని పిలుస్తారు.

👉ఈ నౌకాశ్రయం కాంటియాగ వద్ద సరస్సు యొక్క దక్షిణ కొన వెలుపల ఉన్న ‘బయలుదేరే స్థానానికి’ సమీపంలో ఉంది,ఇక్కడ నుండి నౌకలు ఆగ్నేయాసియాకు నేరుగా ప్రయాణించేవి.

👉మణికపట్నం, పలూర్ మరియు చిలికా యొక్క ప్రక్కనే ఉన్న తీర ప్రాంతాల నుండి రాతి వ్యాఖ్యాతలుమరియు హీరో రాళ్ళు ప్రస్తుత ఉప్పునీటి మడుగు వాస్తవానికి బెంగాల్ బేలో ఒక భాగమని సూచిస్తున్నాయి.

👉చైనా యాత్రికుడు జువాన్జాంగ్ (క్రీ.శ 7 వ శతాబ్దం) ‘చే-లి-టా-లో-చింగ్’ అభివృద్ధి చెందుతున్న ఓడరేవుగా నమోదు చేసింది.

👉ఈ నౌకాశ్రయం చిలికా ఒడ్డున ఛతర్‌ఘర్ (Chhatargarh)లో ఉంది.

👉బ్రహ్మ పురాణం (సుమారు 10వ శతాబ్దం) చిలికా వాణిజ్య మరియు వాణిజ్య కేంద్రంగా ఉందని, నౌకలు జావా, మలయా మరియు సిలోన్లకు ప్రయాణించాయని చెప్పారు.

👉ప్రసిద్ధ సంస్కృత కవి కాళిదాస్ కళింగ రాజును ‘మాధోధిపతి’ లేదా ‘మహాసముద్రం’ అని పిలిచారు.

👉చిలికా సరస్సు భారతదేశపు తూర్పు తీరంలో ఉన్న ఉప్పునీటి సరస్సు. ఇది దయా నది ముఖద్వారం వద్ద, ఒడిశా రాష్ట్రం లోని పూరి, ఖుర్దా, గంజాం జిల్లాల్లో విస్తరించి ఉంది. దీని విస్తీర్ణం 1,100 చ.కి.మీ.పైచిలుకు ఉంటుంది. ఇది భారతదేశంలో అతిపెద్ద తీర ప్రాంత సరస్సు.

• ప్రాంతం: 1,165 km²
• పరివాహక ప్రాంతం: 3,560 km²
• పొడవు: 64.3 km
• దీవులు: Sanakuda, Kanthapantha, Kalijai Hill, Berahpura, ....
• నగరాలు: శతపద, బలుగావున్, రంభ, పూరి
• చేప: పూలా బొంతా, Wallago attu, Indo-Pacific tarpon, Elops machnata