జాతీయ విజ్ఞాన దినోత్సవం (NSD) ఫిబ్రవరి ౨౮

👉సర్ చంద్రశేఖర వెంకట రామన్(సర్ cv రామన్) చేత ‘రామన్ ఎఫెక్ట్’  

• ఏమిటి : జాతీయ విజ్ఞాన దినోత్సవం (NSD)
• ఎప్పుడు : ఫిబ్రవరి ౨౮    
• ఎవరు : సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖ
• ఎక్కడ : భారత్
• ఎందుకు : రామన్ ఎఫెక్ట్’ కనుగొనబడిన జ్ఞాపకార్థం
• ఇతివృత్తం 2021 : ఎస్టీఐ (STI ) యొక్క భవిష్యత్తు (సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఇన్నోవేషన్స్) : విద్య, నైపుణ్యాలు మరియు పనిపై ప్రభావాలు

👉సర్ చంద్రశేఖర వెంకట రామన్(సర్ cv రామన్)చేత ‘రామన్ ఎఫెక్ట్’ కనుగొనబడిన జ్ఞాపకార్థం వలన ప్రతి సంవత్సరం ఫిబ్రవరి 28 న జాతీయ విజ్ఞాన దినోత్సవం (ఎన్‌ఎస్‌డి) జరుపుకుంటారు, దీనికిగాను వారికి 1930లో నోబెల్ బహుమతి లభించింది.

👉 రామన్ ప్రభావం

👉 అధిక కంపన లేదా భ్రమణ శక్తి స్థాయిలకు ఉత్తేజితమైన అణువుల ద్వారా ఫోటాన్ యొక్క అస్థిర వికీర్ణం మే  రామన్. 

👉దీనిని రామన్ స్కాటరింగ్ అని కూడా అంటారు. దీనినే వివరంనా త్మకం గా చెప్పాలంటే

👉కాంతి ఒక పదార్థం మీద పడ్డప్పుడు ఆ కాంతిలోని కిరణాలు ఆ పదార్థంలోని అణువులని (atoms), పరమాణువులని (molecules) గుద్దుకుంటాయి. గోడ మీదకి బంతిని విసిరితే ఆ బంతి పరావర్తనం చెంది వెనక్కి వస్తుంది. ఇదే విధంగా కాంతి ఒక యానకంలోని రేణువులని (particles) గుద్దుకున్నప్పుడు ఆ కాంతి కిరణాలు పరావర్తనం చెంది వెనక్కి వస్తాయి.

👉కాంతి కిరణంలోని తేజాణువులని (ఫోటానులని) రంగు బంతులతో పోల్చవచ్చు. ఏ "రంగు బంతిని" యానకం మీదకి విసిరేమో అదే రంగు బంతి తిరిగి వస్తే దానిని రేలీ పరిక్షేపం (Raleigh effect) అంటారు.

👉 అనగా, ఏ రంగు కిరణం లోపలికి వెళితే అది పరావర్తనం చెంది అదే రంగుతో బయటకి వస్తే ఆ ప్రక్రియని రేలీ పరిక్షేపం అంటారు.

👉 రామన్ గమనించినది ఏమిటంటే (మాటవరసకి) ఒక కోటి తేజాణువులని యానకం మీదకి వదిలితే అందులో ఒకటో రెండో రంగు మారి బయటకి వస్తున్నాయి. భౌతిక శాస్త్రంలో కాంతి కెరటం యొక్క తరంగ దైర్ఘ్యం (wavelength) రంగుని సూచిస్తుంది. 

👉 అంటే పతనమైన కాంతి కిరణం ఒకటైతే పరావర్తనం చెంది తిరిగి వచ్చిన కిరణాలలో కొన్నింటి తరంగ దైర్ఘ్యం (రంగు) తేడాగా ఉంటోంది. ఈ దృగ్విషయానికి రామన్ ప్రభావం అని పేరు పెట్టేరు.

👉 ఇంకా సరళమైన మాటలలో చెప్పాలంటే , ఇది కాంతి పుంజం అణువుల ద్వారా విక్షేపం అయినప్పుడు సంభవించే కాంతి తరంగదైర్ఘ్యంలో మార్పు.

👉 కాంతి పుంజం ఒక రసాయన సమ్మేళనం యొక్క దుమ్ము లేని, పారదర్శక నమూనాను దాటినప్పుడు, కాంతి యొక్క చిన్న భాగం సంఘటన (ఇన్కమింగ్) పుంజం కాకుండా ఇతర దిశలలో ఉద్భవిస్తుంది.

👉 ఈ చెల్లాచెదురైన కాంతి చాలావరకు మారదు తరంగదైర్ఘ్యం. అయితే, ఒక చిన్న భాగం సంఘటన కాంతికి భిన్నమైన తరంగదైర్ఘ్యాలను కలిగి ఉంది మరియు దాని ఉనికి రామన్ ప్రభావం యొక్క ఫలితం.

👉రామన్ ప్రభావం రామన్ స్పెక్ట్రోస్కోపీకి ఆధారం అవుతుంది, దీనిని రసాయన శాస్త్రవేత్తలు మరియు భౌతిక శాస్త్రవేత్తలు పదార్థాల గురించి సమాచారాన్ని పొందటానికి ఉపయోగిస్తారు.

👉 స్పెక్ట్రోస్కోపీ అంటే పదార్థం మరియు విద్యుదయస్కాంత వికిరణం మధ్య పరస్పర చర్య యొక్క అధ్యయనం.

👉 మొదటి ఎన్‌ఎస్‌డి(NSD)ని 1987లో జరుపుకున్నారు.

దీని ప్రాథమిక లక్ష్యం :

👉 విజ్ఞానశాస్త్రం యొక్క ప్రాముఖ్యత మరియు దాని అనువర్తనం యొక్క సందేశాన్ని ప్రజలలో ప్రచారం చేయడం వలన ఒక అవగాహన కల్పించడం.

👉ఈ సంవస్తరము ఇతివృత్తం 2021 : ‘ఎస్టీఐ (STI ) యొక్క భవిష్యత్తు (సైన్స్, టెక్నాలజీ మరియు ఇన్నోవేషన్స్) : విద్య, నైపుణ్యాలు మరియు పనిపై ప్రభావాలు’.

👉దీనికి ఎ నోడల్ ఏజెన్సీ టు సపోర్ట్ సెలబ్రేషన్ చేసింది  : సైన్స్ అండ్ టెక్నాలజీ మంత్రిత్వ శాఖ కు చెందిన నేషనల్ కౌన్సిల్ ఫర్ సైన్స్ & టెక్నాలజీ కమ్యూనికేషన్ (ఎన్‌సిఎస్‌టిసి).

👉నేషనల్ ఎస్ అండ్ టి కమ్యూనికేషన్ అవార్డ్స్, ఆగ్మెంటింగ్ రైటింగ్ స్కిల్స్ ఫర్ ఆర్టిక్యులేటింగ్ రీసెర్చ్ (AWSAR) అవార్డులు, మరియు సైన్స్ మీడియా మరియు జర్నలిజంలో అత్యుత్తమ కృషి చేసినందుకు SERB ఉమెన్ ఎక్సలెన్స్ అవార్డ్స్ మరియు రాజేంద్ర ప్రభు మెమోరియల్ అప్రిసియేషన్ షీల్డ్ లు ఇచ్చారు. 

👉భారతదేశంలో ఎస్ & టి అవార్డులపై మొట్టమొదటి జాతీయ ఎస్ & టి డేటాబేస్లు మరియు విదేశాలలో ఉన్న భారతీయ సంతతి విద్యావేత్తలు విడుదలయ్యారు.

👉 ఆర్గ్యులేటింగ్ రీసెర్చ్ (AWSAR) కోసం వ్రాసే నైపుణ్యాలను పెంచడం :

• 👉 AWSAR అనేది భారతీయ పరిశోధనా కథలను సులభంగా అర్థం చేసుకోగలిగే మరియు ఆసక్తికరమైన ఆకృతిలో ప్రజలలో వ్యాప్తి చేయడమే.
• 👉 ఉన్నత అధ్యయనాలను అభ్యసించే యువతను వారి పరిశోధన పనుల ఆధారంగా కనీసం ఒక కథ / కథనాన్ని సమర్పించమని ప్రోత్సహించడం.
• 👉 జనాదరణ పొందిన సైన్స్ రచనల ద్వారా శాస్త్రీయ నిగ్రహాన్ని పెంపొందించండి, బలోపేతం చేయండి మరియు విద్వాంసులలో సైన్స్ కమ్యూనికేషన్ / పాపులైజేషన్ సంస్కృతిని సృష్టించడము.
• 👉సహజ, భౌతిక, గణిత మరియు సమాచార శాస్త్రాలు, అనువర్తిత శాస్త్రం, సాంకేతికత, ఇంజనీరింగ్ మరియు బహుళ-క్రమశిక్షణా విజ్ఞాన శాస్త్రం యొక్క నిర్దిష్ట అంశాలపై పరిశోధకుల చొరవ మరియు ఉత్పత్తిని గుర్తిస్తుంది.
• 👉జనాదరణ పొందిన సైన్స్ రచనలో ప్రారంభ కెరీర్ పరిశోధకుల (పిహెచ్‌డి స్కాలర్స్ మరియు పిడిఎఫ్) శిక్షణా వర్క్‌షాప్‌లు నిర్వహిస్తుంది.