👉 GSLV మరియు PSLV మధ్య వ్యత్యాసం

 

GSLV మరియు PSLV మధ్య వ్యత్యాసం

👉 ఇస్రో (ఇండియన్ స్పేస్ రీసెర్చ్ ఆర్గనైజేషన్) అభివృద్ధి చేసిన ఉపగ్రహ ప్రయోగ వాహనాలు(రాకెట్లు) PSLV(పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్) మరియు  GSLV (జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్).

పిఎస్‌ఎల్‌వి గురించి (ధ్రువ ఉపగ్రహ ప్రయోగ వాహనం):

👉తక్కువ భూమి కక్ష్యలకు వివిధ ఉపగ్రహాలను పంపిణీ చేయడానికి పిఎస్‌ఎల్‌వి ఉపయోగించబడుతుంది.

👉ఇది ప్రధానంగా “భూమి పరిశీలన” లేదా “రిమోట్ సెన్సింగ్” ఉపగ్రహాలను అందించడానికి రూపొందించబడింది.

👉600-900కిలోమీటర్ల ఎత్తులో సన్-సింక్రోనస్ వృత్తాకార ధ్రువ కక్ష్యలకు సుమారు 1750 కిలోల వరకు లిఫ్ట్-ఆఫ్ ద్రవ్యరాశి.

👉రిమోట్ సెన్సింగ్ ఉపగ్రహాలు భూమి నుండి ధ్రువం నుండి (సుమారు 98 డిగ్రీల కక్ష్య-విమానం వంపు వద్ద) కక్ష్యలో తిరుగుతాయి.

👉కక్ష్యలో భూమి మధ్యలో మరియు ఉపగ్రహం మరియు సూర్యుడి మధ్య కలిసే రేఖ మధ్య కోణం కక్ష్యలో స్థిరంగా ఉన్నప్పుడు సూర్య-సమకాలీకరణ అంటారు.

👉సూర్య-సమకాలీకరణ స్వభావం కారణంగా, ఈ కక్ష్యలను "లో ఎర్త్ ఆర్బిట్ (LEO)" అని కూడా పిలుస్తారు,ఇది ఆన్-బోర్డ్ కెమెరాను పునరావృతమయ్యే ప్రతి సందర్శనల సమయంలో ఒకే సూర్య-ప్రకాశ పరిస్థితులలో భూమి యొక్క చిత్రాలను తీయడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

👉ఉపగ్రహం భూమిపై అదే ప్రాంతాన్ని చేస్తుంది, తద్వారా ఉపగ్రహాన్ని భూమి వనరుల పర్యవేక్షణకు ఉపయోగపడుతుంది.

👉రిమోట్ సెన్సింగ్ ఉపగ్రహాలను సన్-సింక్రోనస్ ధ్రువ కక్ష్యలకు ప్రయోగించడమే కాకుండా, 1400 కిలోల వరకు తక్కువ లిఫ్ట్-ఆఫ్ ద్రవ్యరాశి యొక్క ఉపగ్రహాలను ఎలిప్టికల్ జియోసిన్క్రోనస్ ట్రాన్స్ఫర్ ఆర్బిట్ (జిటిఓ) కు ప్రయోగించడానికి కూడా పిఎస్ఎల్వి ఉపయోగించబడుతుంది.

👉పిఎస్‌ఎల్‌వి నాలుగు దశల ప్రయోగ వాహనం, మొదటి మరియు మూడవ దశ ఘన రాకెట్ మోటార్లుమరియు రెండవ మరియు నాల్గవ దశలను ద్రవ రాకెట్ ఇంజిన్‌లనుఉపయోగిస్తుంది.

👉ఇది మొదటి దశ అందించిన థ్రస్ట్‌ను పెంచడానికి స్ట్రాప్-ఆన్ మోటారులను కూడా ఉపయోగిస్తుంది మరియు ఈ స్ట్రాప్-ఆన్ బూస్టర్‌ల సంఖ్యను బట్టి, పిఎస్‌ఎల్‌విని కోర్-ఒంటరిగా వెర్షన్ (పిఎస్‌ఎల్‌వి-సిఎ),పిఎస్‌ఎల్‌వి- వంటి వివిధ వెర్షన్లుగా వర్గీకరించారు. PSLV-G or PSLV-XL వేరియంట్లు.

👉ప్రపంచంలోని అత్యంత విశ్వసనీయ ప్రయోగ వాహనాల్లో పిఎస్‌ఎల్‌వి ఒకటి.

👉ఇది ఇరవై సంవత్సరాలుగా సేవలో ఉంది మరియు చంద్రయాన్ -1, మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్, స్పేస్ క్యాప్సూల్ రికవరీ ప్రయోగం, ఇండియన్ రీజినల్ నావిగేషన్ శాటిలైట్ సిస్టమ్ (ఐఆర్ఎన్ఎస్ఎస్)వంటి చారిత్రాత్మక మిషన్ల కోసం వివిధ ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించింది.

👉పిఎస్ఎల్వి వివిధ సంస్థలలో అభిమానంగా ఉంది లాంచ్ సర్వీస్ ప్రొవైడర్ మరియు 19 దేశాలకు 40 కి పైగా ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించింది.2008 లో, 10 ఉపగ్రహాలను వివిధ లో ఎర్త్ కక్ష్యల్లోకి ప్రయోగించడం ద్వారా ఒకే ప్రయోగంలో ఎక్కువ సంఖ్యలో ఉపగ్రహాలను కక్ష్యలో ఉంచిన రికార్డును సృష్టించింది.

లాంచ్ వెహికల్ గురించి

👉పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ (పిఎస్ఎల్వి) భారతదేశం యొక్క మూడవ తరం ప్రయోగ వాహనం.

👉ద్రవ దశలతో కూడిన మొదటి భారతీయ ప్రయోగ వాహనం ఇది. అక్టోబర్ 1994 లో మొట్టమొదటి విజయవంతమైన ప్రయోగం తరువాత, పిఎస్ఎల్వి జూన్ 2017 నాటికి వరుసగా 39 విజయవంతమైన మిషన్లతో భారతదేశం యొక్క నమ్మకమైన మరియు బహుముఖ వర్క్ హార్స్ ప్రయోగ వాహనంగా అవతరించింది.

👉1994-2017 కాలంలో, ఈ వాహనం 48 భారతీయ ఉపగ్రహాలను మరియు 209 ఉపగ్రహాలను విదేశాల నుండి వినియోగదారుల కోసం ప్రయోగించింది .

👉అంతేకాకుండా, ఈ వాహనం 2008 లో చంద్రయాన్ -1 మరియు 2013 లో మార్స్ ఆర్బిటర్ స్పేస్‌క్రాఫ్ట్ అనే రెండు అంతరిక్ష నౌకలను విజయవంతంగా ప్రయోగించింది - తరువాత ఇవి వరుసగా చంద్రుడు మరియు అంగారక గ్రహానికి ప్రయాణించాయి.

 

GSLV గురించి (జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్):

👉జిఎస్ఎల్వి యొక్క ప్రాధమిక పేలోడ్లు ఇన్సాట్ క్లాస్ (సుమారు 2,500 కిలోల ద్రవ్యరాశి) యొక్క కమ్యూనికేషన్ ఉపగ్రహాలు, ఇవి జియోస్టేషనరీ కక్ష్యల నుండి (సుమారు 36000 కిమీ) పనిచేస్తాయి మరియు అందువల్ల జిఎస్ఎల్వి చేత జియోసింక్రోనస్ ట్రాన్స్ఫర్ కక్ష్యలలో ఉంచబడతాయి.

👉GSLV ప్రధానంగా కమ్యూనికేషన్-ఉపగ్రహాలను అత్యంత దీర్ఘవృత్తాకార (సాధారణంగా 250 x 36000 కి.మీ) జియోసింక్రోనస్ ట్రాన్స్ఫర్ ఆర్బిట్ (GTO) కు అందించడానికి రూపొందించబడింది

👉GTO లోని ఉపగ్రహం దాని తుది గమ్యస్థానమైన జియో-సింక్రోనస్ ఎర్త్ కక్ష్య (GEO) కు సుమారు 36000 కిలోమీటర్ల ఎత్తులో (మరియు భూమధ్యరేఖ విమానంలో సున్నా డిగ్రీ వంపు) దాని అంతర్నిర్మిత ఆన్-బోర్డు ఇంజిన్‌లను కాల్చడం ద్వారా పెంచబడుతుంది.

👉భౌగోళిక-సమకాలిక స్వభావం కారణంగా, ఈ కక్ష్యల్లోని ఉపగ్రహాలు భూమిపై ఒక నిర్దిష్ట ప్రదేశం నుండి చూసినట్లుగా, ఆకాశంలో ఒకే స్థితిలో శాశ్వతంగా స్థిరంగా ఉన్నట్లు కనిపిస్తాయి, తద్వారా ట్రాకింగ్ గ్రౌండ్ యాంటెన్నా అవసరాన్ని నివారించవచ్చు మరియు అందువల్ల ఇవి ఉపయోగపడతాయి కమ్యూనికేషన్ అనువర్తనాలు.

👉GSLV యొక్క రెండు వెర్షన్లను ఇస్రో అభివృద్ధి చేస్తోంది. మొదటి వెర్షన్, జిఎస్ఎల్వి మార్క్- II, 2,500 కిలోల వరకు లిఫ్ట్-ఆఫ్ మాస్ యొక్క ఉపగ్రహాలను జిటిఒకు మరియు 5,000 కిలోల వరకు లిఫ్ట్-ఆఫ్ మాస్ యొక్క ఉపగ్రహాలను ఎల్ఇఒకు ప్రయోగించే సామర్ధ్యాన్ని కలిగి ఉంది. GSLV MK-II మరియు సాధారణంగా ఘన రాకెట్ మోటారును ఉపయోగించి మొదటి దశ, ద్రవ ఇంధనాన్ని ఉపయోగించి రెండవ దశ మరియు క్రయోజెనిక్ ఇంజిన్ ఉపయోగించి క్రయోజెనిక్ అప్పర్ స్టేజ్ అని పిలువబడే మూడు దశలు కలిగిన 3 దశల వాహనం.

లాంచ్ వెహికల్ గురించి

👉జియోసింక్రోనస్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్ మార్క్ II (జిఎస్ఎల్వి ఎంకె II) భారతదేశం అభివృద్ధి చేసిన అతిపెద్ద ప్రయోగ వాహనం, ఇది ప్రస్తుతం అమలులో ఉంది.

👉ఈ నాల్గవ తరం ప్రయోగ వాహనం నాలుగు ద్రవ పట్టీలతో మూడు దశల వాహనం. దేశీయంగా అభివృద్ధి చెందిన క్రయోజెనిక్ అప్పర్ స్టేజ్ (CUS), ఇది విమాన నిరూపితమైనది, GSLV Mk II యొక్క మూడవ దశను ఏర్పరుస్తుంది.

👉జనవరి 2014 నుండి ఈ వాహనం వరుసగా నాలుగు విజయాలు సాధించింది.