హరప్పాసంస్కృతి

నాగరికత మరియు జీవనాధార వ్యూహాల కాలం

సింధు లోయ నాగరికత మూడు వేర్వేరు కాలాలుగా విభజించబడింది.

1.ప్రారంభ హరప్పా సంస్కృతి, 

2.పరిపక్వ హరప్పాసంస్కృతి 

3.చివరి హరప్పా సంస్కృతి

⭐ ఇళ్లు, కుండలు, ఆభరణాలు, పనిముట్లు, సీల్స్, రాళ్లు, బరువులు, గొప్ప స్నానం వంటి పురావస్తు ఆధారాలుబొమ్మలు, పూసలు, కాల్చిన ఇటుకలు మొదలైనవి

1. ప్రారంభం లో  హరప్పా సంస్కృతి యొక్క లక్షణాలు:

⭐ వ్యవసాయం మరియు పశుపోషణకు సంబంధించిన ఆధారాలు ఉన్నాయి.

⭐ సెటిల్‌మెంట్లు చిన్నవి మరియు పెద్ద భవనాల ఆధారాలు లేకపోవడంతో చాలా ఇళ్లు చిన్నవిగా ఉన్నాయి.

⭐ స్థావరాలను విడిచిపెట్టినట్లు సూచించే కొన్ని ప్రదేశాలలో పెద్ద ఎత్తున దహనం జరిగినట్లు ఆధారాలు ఉన్నాయి.

2. పరిపక్వ హరప్పా సంస్కృతి యొక్క లక్షణాలు:

⭐ హరప్పా నాగరికతను వీటి నుండి వేరు చేయడానికి కొన్నిసార్లు పరిపక్వ హరప్పా సంస్కృతి అని పిలుస్తారు.

సంస్కృతులు.

⭐ కొన్ని ముఖ్యమైన ప్రదేశాలలో హరప్పా, మొహెంజొదారో, ధోలవీరా, బనావాలి, కాళీబంగన్, రాఖీగర్హి, లోథాల్,చన్హుదారో, కోట్ డీజీ, సుట్కాగేందోర్, మొదలైనవి.

⭐ ఆర్కియో-బొటానిస్ట్‌ల ప్రకారం, హరప్పన్ల ఆహారంలో మొక్కలు మరియు జంతుఉత్పత్తులు, అలాగే చేపలు ఉన్నాయి. ధాన్యాలుసైట్‌లలో గోధుమ, బార్లీ, కాయధాన్యాలు, చిక్‌పా మరియు మిల్లెట్‌లు ఉన్నాయి.

⭐ ఆర్కియో-జంతుశాస్త్రజ్ఞుల ప్రకారం, పశువులు, గొర్రెలు, మేకలు, గేదెలు మరియు పంది వంటి జంతువులు పెంపకం చేయబడ్డాయి.

⭐పంది, జింక, ఎలిగేటర్ వంటి జంతువుల ఎముకలు కనుగొనబడ్డాయి కానీ వాటిని హరప్పన్లు వేటాడి ఉండవచ్చు లేదాఇతర వేట సంఘాలతో మార్పిడి.

⭐  విత్తనం విత్తే విధానం స్పష్టంగా లేదు.

⭐ సీల్స్‌పై ఉన్న ఎద్దు చిత్రాలు మరియు టెర్రకోట శిల్పాలు దున్నడానికి ఎద్దు మరియు ఎద్దులను ఉపయోగించవచ్చని సూచిస్తున్నాయి.

⭐ చోలిస్థాన్ మరియు బనావాలిలో కనుగొనబడిన టెర్రకోటతో తయారు చేయబడిన నాగలి యొక్క నమూనాలు వారి నాగలి మరియు రెండింటిని ఉపయోగించడాన్ని సూచిస్తున్నాయి

⭐ బహుళ పంటల ఏకకాల పెరుగుదలను సూచించే లంబ కోణాల వద్ద ఉన్న బొచ్చుల సెట్లు.

⭐ పురావస్తు శాస్త్రజ్ఞులు హార్వెస్టింగ్ కోసం సాధనాలను గుర్తించడానికి ప్రయత్నించారు.

 ⭐ రాతి బ్లేడ్‌లను చెక్కతో ఉపయోగించారు .

⭐  హ్యాండిల్స్ లేదా మెటల్ టూల్స్ ఉపయోగించబడ్డాయి.

⭐ నీటిపారుదల అభ్యాసాన్ని సూచించే పాక్షిక-శుష్క ప్రాంతాలలో చాలా వైపులా చూడవచ్చు. కాలువల జాడలు ఉన్నాయి

⭐ ఆఫ్ఘనిస్తాన్‌లోని షార్ట్‌ఘైలో మాత్రమే కనుగొనబడింది.

⭐ నీటిపారుదల కోసం కూడా బావులు ఉపయోగించబడ్డాయి మరియు ధోలవీర (గుజరాత్)లో ఉన్న నీటి నిల్వను సూచిస్తున్నాయి.