గణపతి దేవుడు (క్రీ.శ. 1199-1262) Ganapati Devudu

October 14, 2022

గణపతి దేవుడు (క్రీ.శ. 1199-1262)

⭐ఇతను కాకతీయులందరిలో గొప్పవాడు. అధిక సంవత్సరాలు పాలించినవాడు (63సం..) బిరుదులు

1. సకలదేశ ప్రతిస్థాపనాచార్య (మంథెన శాసనం).
2. రాయగజకేసరి
3. ఆంధ్రాధీశ
4. పృధ్వీశ్వర శిరః కందుక క్రీడావినోద
5. చోడకటక చూరకార (వరంగల్, గిర్మాజీపేట శాసనాలు)

⭐యాదవ రాజైన జైతుగి చేతిలో బంధీగా ఉన్న గణపతి దేవుడిని రక్షించి, సింహాసనంపై కూర్చొపెట్టిన ఘనత రేచెర్ల రుద్రుడిది.

⭐దీనివల్ల కాకతిరాజ్య స్థాపకుడిగా, కాకతీయ రాజ్యధార ధౌరేయగా రేచెర్ల రుద్రుడు ప్రతీతి దేవగిరిలో గణపతి దేవుని మేథస్సును చూసిన 'జైతుగి' అతన్ని విడుదల చేశాడు.

⭐శాతవాహనుల తర్వాత యావదాంధ్ర దేశాన్ని జయించి, పాలించిన ఘనత గణపతిదేవుడిది.

⭐ గణపతిదేవుడి రాజకీయ గురువు విశ్వేశ్వర శంభు

⭐ఓరుగల్లు కోట నిర్మాణాన్ని పూర్తిచేసి రాజధానిని ఓరుగల్లుకు మార్చాడు (క్రీ.శ. 1254లో)

⭐గణపతిదేవుడు మోటుపల్లి ఓడరేవును అంతర్జాతీయ ఓడరేవుగా అభివృద్ధి చేసి విదేశీ వర్తకుల రక్షణకొరకు అనేక నియమ నిబంధనలతో 'మోటుపల్లి అభయ శాసనం'ను రూపొందించాడు.

⭐ సిద్ధయ్యదేవుడనే సేనానిని మోటుపల్లి నిర్వహణకు నియమించాడు.

⭐ తిక్కన ఓరుగల్లులో ఉన్న సమయంలో మహాభారతంలో విరాటపర్వం మొదలు 15 పర్వాలను తెలుగులోకి అనువదించాడు. తిక్కనకు కవిబ్రహ్మ, ఉభయ కవి మిత్రుడు అనే బిరుదులున్నాయి. ఇతడు నిర్వచనోత్తర రామాయణం రాశాడు.

⭐ బావమరిది జాయపసేనానిని గజదళాధిపతిగా నియమించాడు.

⭐ జాయపసేనాని రచించిన సంస్కృత గ్రంథములు

1. నృత్యరత్నావళి,
2. గీనారత్నావళి,
3. వాయిద్య రత్నావళి

⭐ గణపతిదేవుని రథ దళాధిపతి గంగయ్య సేనాని

⭐ గణపతి దేవుడు పాశుపత శైవ మతాన్ని ఆచరించాడు. ఈయన శైవమత దీక్షా గురువు విశ్వేశ్వర శైవాచార్య

⭐ గణపతి దేవుడి కాలంలో పాలంపేటలో రేచెర్ల రుద్రుడు సుప్రసిద్ధ రామప్ప దేవాలయాన్ని (క్రీ.శ. 1213) నిర్మించాడు. రేచర్ల రుద్రుడు చేబ్రోలు శాసనాన్ని వేయించాడు.