డిఫెన్స్ ప్రొడక్షన్‌లో ఆత్మనిర్భర్

 డిఫెన్స్ ప్రొడక్షన్‌లో ఆత్మనిర్భర్

వార్తలలో ఎందుకు ?

⭐ఇటీవలి అధ్యయనం ప్రకారం, స్వావలంబన ఆయుధాల ఉత్పత్తి సామర్థ్యాలలో 12 ఇండో-పసిఫిక్ దేశాలలో భారతదేశం నాల్గవ స్థానంలో ఉంది .

అధ్యయనం గురించి మరింత

SIPRI:

⭐ఈ అధ్యయనాన్ని స్టాక్‌హోమ్ ఇంటర్నేషనల్ పీస్ రీసెర్చ్ ఇన్‌స్టిట్యూట్ (SIPRI) విడుదల చేసింది . 

⭐SIPRI అనేది ప్రపంచ భద్రతపై విస్తృతంగా గౌరవించబడిన స్వతంత్ర వనరు. 

దేశాలు:

⭐అధ్యయనంలో ఉన్న 12 దేశాలు ఈ ప్రాంతంలో  అత్యధిక సైనిక వ్యయం కలిగి ఉన్నందున ఎంపిక చేయబడ్డాయి-

⭐ఆస్ట్రేలియా, చైనా, ఇండియా, ఇండోనేషియా, జపాన్, దక్షిణ కొరియా, మలేషియా, పాకిస్థాన్, సింగపూర్, తైవాన్, థాయిలాండ్ మరియు వియత్నాం .

ఫలితాలు:

⭐ఈ జాబితాలో చైనా అగ్రస్థానంలో ఉండగా, జపాన్ రెండో స్థానంలో, దక్షిణ కొరియా మూడో స్థానంలో , పాకిస్థాన్ 8వ స్థానంలో ఉన్నాయి .

చైనా: 

⭐2016-20లో చైనా ప్రపంచంలోనే ఐదవ అతిపెద్ద ఆయుధ దిగుమతిదారుగా ఉంది. 

భారతదేశం: 

⭐2016-20లో భారతదేశం తన సాయుధ బలగాల కోసం ఆయుధాల దిగుమతిలో రెండవ స్థానంలో ఉంది. 

⭐భారతదేశం పూర్తి విదేశీ ప్రధాన ఆయుధాల దిగుమతులపై ఎక్కువగా ఆధారపడి ఉంది, వీటిలో చాలా వరకు లైసెన్స్ కింద లేదా దాని దేశీయ ఉత్పత్తికి భాగాలుగా ఉత్పత్తి చేయబడ్డాయి.

⭐2016–20లో భారతదేశం యొక్క మొత్తం సేకరణ పరిమాణంలో, 84 శాతం విదేశీ మూలాలు. 

⭐దేశీయ ఆయుధ కంపెనీలు దాని మొత్తం సేకరణలో 16 శాతం మాత్రమే సమకూరుస్తున్నాయి.

భారతీయ కంపెనీలు & సరఫరాదారులు:

⭐హిందుస్థాన్ ఏరోనాటిక్స్ లిమిటెడ్, ఇండియన్ ఆర్డినెన్స్ ఫ్యాక్టరీస్, భారత్ ఎలక్ట్రానిక్స్, మజగావ్ డాక్స్ మరియు కొచ్చిన్ షిప్‌యార్డ్ ప్రధాన భారతీయ ఆయుధ సేవల కంపెనీలలో ఉన్నాయి. 

⭐ఇండియన్ ఆర్మీకి అతిపెద్ద ట్రక్కుల సరఫరాదారులలో ఒకటైన అశోక్ లేలాండ్, ఇండో-పసిఫిక్‌లో టాప్ 50లో ఉన్న ఏకైక కంపెనీ.

సూచికలు:

⭐2020 వరకు స్వీయ-విశ్వాసాన్ని కొలిచే అధ్యయనం, ప్రతి దేశంలో మూడు స్వయం-విశ్వాస సూచికలపై ఆధారపడి ఉంటుంది:

ఆయుధాల సేకరణ: 

⭐దిగుమతులు, లైసెన్స్ పొందిన మరియు దేశీయ ఉత్పత్తి ప్రధాన సంప్రదాయ ఆయుధాల మొత్తం ప్రభుత్వ సేకరణలో నిష్పత్తిగా;

ఆయుధ పరిశ్రమ: 

⭐ఈ అధ్యయనం ప్రతి దేశంలోని ఐదు అతిపెద్ద ఆయుధ కంపెనీలను అందిస్తుంది, ఇక్కడ డేటా అందుబాటులో ఉంది, దేశీయ మరియు ఎగుమతి వినియోగదారులకు 2020లో ఆయుధాలు మరియు సైనిక సేవల విక్రయాల ద్వారా ర్యాంక్ చేయబడింది;

⭐సిబ్బంది లేని సముద్ర వాహనాలు, డ్రోన్‌లకు సమానం: 

⭐అన్‌క్రూడ్ సర్ఫేస్ వెహికల్స్ (USVలు) మరియు అన్‌క్రూడ్ అండర్ వాటర్ వెహికల్స్ (UUVలు) రెండింటినీ కవర్ చేయడం అంటే, దేశాలు దేశీయ పరిశోధనా సంస్థలు మరియు సంస్థలను అటువంటి అత్యాధునిక వ్యవస్థలను ఉత్పత్తి చేయడానికి ఎలా నిమగ్నం చేస్తున్నాయనే దానిపై గుణాత్మక అవగాహనను అందించడం.

రక్షణ ఉత్పత్తిలో ఆత్మనిర్భర్

మేక్-I వర్గం:

గురించి: 

⭐డిఫెన్స్ అక్విజిషన్ ప్రొసీజర్ 2020 కింద , 'మేక్' కేటగిరీ భారతీయ పరిశ్రమలో ఎక్కువ భాగస్వామ్యాన్ని కలిగి ఉండటం ద్వారా స్వయం ప్రతిపత్తిని సాధించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది .  

⭐పరిశ్రమ ద్వారా పరికరాలు, సిస్టమ్‌లు, ప్రధాన ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు లేదా వాటి అప్‌గ్రేడ్‌ల రూపకల్పన మరియు అభివృద్ధితో కూడిన ప్రాజెక్ట్‌లను ఈ వర్గం కింద చేపట్టవచ్చు. 

ఆర్ధిక సహాయం:

⭐ప్రొటోటైప్ డెవలప్‌మెంట్ మొత్తం ఖర్చులో 70% వరకు రక్షణ మంత్రిత్వ శాఖ ఆర్థిక సహాయాన్ని అందిస్తుంది.

తయారు-II వర్గం:

⭐ఇది పరిశ్రమల ద్వారా హామీ పొందిన సేకరణతో నిధులు సమకూరుస్తుంది. కింది ప్లాట్‌ఫారమ్ జాబితా చేయబడింది -

⭐బహుళ ప్లాట్‌ఫారమ్‌ల కోసం యాంటీ-జామింగ్ సిస్టమ్స్

స్పెషల్ పర్పస్ వెహికల్ (SPV) మోడల్:

⭐దీని కింద, డిఫెన్స్ రీసెర్చ్ అండ్ డెవలప్‌మెంట్ ఆర్గనైజేషన్ (DRDO) మరియు ఇతర సంస్థల   సహకారంతో సైనిక ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు మరియు పరికరాల రూపకల్పన మరియు అభివృద్ధిని చేపట్టేందుకు ప్రైవేట్ పరిశ్రమను ప్రోత్సహిస్తారు .

⭐ఈ వర్గం కింద కింది రెండు ప్లాట్‌ఫారమ్‌లు గుర్తించబడ్డాయి.

⭐లాంగ్ రేంజ్ మానవరహిత వైమానిక వాహనాలు (UAVలు) [హై ఆల్టిట్యూడ్ లాంగ్ ఎండ్యూరెన్స్ (HALE)]

⭐ఇండియన్ మల్టీ రోల్ హెలికాప్టర్ (IMRH)

iDEX:

⭐అత్యాధునిక ఆవిష్కరణలతో కూడిన స్టార్ట్-అప్‌లు, MSMEలు మొదలైన ప్రాజెక్ట్‌లు iDEX కేటగిరీ కింద అనుసరించబడతాయి మరియు ఈ వర్గం కింద కింది ప్లాట్‌ఫారమ్ ఎంపిక చేయబడింది -

⭐తక్కువ కక్ష్య సూడో ఉపగ్రహాలు.

అధ్యయనం యొక్క ప్రాముఖ్యత

⭐సముద్ర ప్రాముఖ్యత:

⭐ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతం "మారిటైమ్ థియేటర్" మరియు దాని ఫ్లాష్‌పాయింట్‌లలో ఎక్కువ భాగం నౌకాదళాలను కలిగి ఉన్నందున అధ్యయనం యొక్క సముద్ర డొమైన్ ఎంపిక. 

ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో స్వావలంబన యొక్క ప్రాముఖ్యత:

⭐అధ్యయనం ప్రకారం, ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతంలో స్వావలంబన యొక్క పరిధిని అర్థం చేసుకోవడం మరియు నిర్ణయించడం, ఇది అనేక కొనసాగుతున్న ఫ్లాష్ పాయింట్‌లను కలిగి ఉంది, ఇది రాష్ట్రాల మధ్య విశ్వాసం మరియు విశ్వాసాన్ని పెంపొందించడానికి కీలకమైనది. 

⭐ఈ ప్రాంతం కూడా రక్షణ కొనుగోళ్లకు రాష్ట్రాలచే పెరుగుతున్న కేటాయింపులను చూసింది. 

⭐ఈ ప్రాంతంలోని పద్దెనిమిది ఆయుధాల తయారీ కంపెనీలు 2020లో ప్రపంచంలోని అతిపెద్ద ఆయుధాల కంపెనీలలో ఒకటిగా నిలిచాయి.

చైనా ర్యాంకింగ్:

⭐చైనా యొక్క ఆయుధ పరిశ్రమలో ప్రధానంగా తొమ్మిది పెద్ద ప్రభుత్వ-యాజమాన్య సంస్థలు (SOEలు) ఉన్నాయి.

⭐"సుదీర్ఘ-శ్రేణి ఖచ్చితత్వం, తెలివైన, దొంగతనం లేదా మానవరహిత ఆయుధాలు మరియు పరికరాలను" అభివృద్ధి చేయడానికి చైనా విశ్వవిద్యాలయాలు మరియు ఇతర ఏజెన్సీల సహకారంతో కొనసాగుతున్న ప్రాజెక్టులను కూడా కలిగి ఉంది.

భారతదేశ స్థానం:

⭐అధ్యయనం ప్రకారం, స్థానిక సంస్థల గణనీయమైన ఆయుధ విక్రయాలు మరియు అధిక స్థాయి లైసెన్సు కలిగిన ఉత్పత్తి భారతదేశాన్ని జాబితాలో నాల్గవ స్థానానికి నెట్టివేసింది.

ఇండో-పసిఫిక్ ప్రాంతం ప్రాంతం వీటిని కలిగి ఉంటుంది 

⭐హిందూ మహాసముద్రం, 

⭐పశ్చిమ మరియు మధ్య పసిఫిక్ మహాసముద్రం, మరియు 

⭐ఇండోనేషియా సాధారణ ప్రాంతంలో ఈ రెండింటినీ కలిపే సముద్రాలు. 

⭐ఇది భారతీయ మరియు పసిఫిక్ మహాసముద్రాల యొక్క సమశీతోష్ణ మరియు ధ్రువ ప్రాంతాలను లేదా అమెరికాలోని పసిఫిక్ తీరం వెంబడి ఉష్ణమండల తూర్పు పసిఫిక్‌ను కలిగి ఉండదు, ఇది ఒక ప్రత్యేకమైన సముద్ర రాజ్యం కూడా.

ఇండో పసిఫిక్ మరియు క్వాడ్:

⭐2010ల చివరి నుండి, "ఇండో-పసిఫిక్" అనే పదం భౌగోళిక రాజకీయ చర్చలో ఎక్కువగా ఉపయోగించబడుతోంది. ఇది క్వాడ్రిలేటరల్ సెక్యూరిటీ డైలాగ్ లేదా "క్వాడ్"తో "సహజీవన సంబంధాన్ని" కలిగి ఉంది, ఇది ఆస్ట్రేలియా, జపాన్, భారతదేశం మరియు యునైటెడ్ స్టేట్స్ మధ్య అనధికారిక సమూహం.