భారతదేశంలో పారిశుధ్యం

 భారతదేశంలో పారిశుధ్యం

వార్తలలో

⭐స్వచ్ఛ భారత్ దివస్ (అక్టోబర్ 2, 2022)  జరుపుకునేందుకు జలశక్తి మంత్రిత్వ శాఖ నిర్వహించిన కార్యక్రమంలో భారత రాష్ట్రపతి పాల్గొన్నారు .

ప్రధానాంశాలు                 

⭐ఈ మిషన్ ద్వారా, భారతదేశం 2030 గడువుకు 11 సంవత్సరాల ముందు UN యొక్క సుస్థిర అభివృద్ధి లక్ష్యం నంబర్-6 (క్లీన్ వాటర్ అండ్ శానిటేషన్)ను సాధించింది .

మరిన్ని మరుగుదొడ్లు నిర్మించడం: 

⭐2014లో 'స్వచ్ఛ్‌ భారత్‌ మిషన్‌-గ్రామీణ్‌' ప్రారంభించినప్పటి నుంచి 11 కోట్లకు పైగా మరుగుదొడ్లు నిర్మించగా, దాదాపు 60 కోట్ల మంది బహిరంగ మలవిసర్జన అలవాటును మార్చుకున్నారు. 

స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్-గ్రామీన్ ఫేజ్-II:

⭐దేశంలోని మొత్తం 6 లక్షల గ్రామాలను ODF ప్లస్‌గా మార్చాలనే లక్ష్యంతో భారత ప్రభుత్వం 'స్వచ్ఛ భారత్ మిషన్-గ్రామిన్ ' రెండో దశను అమలు చేస్తోంది . 

⭐'స్వచ్ఛ్ భారత్ మిషన్-గ్రామీన్' రెండో దశ ప్రారంభమైనప్పటి నుండి, 1.16 లక్షలకు పైగా గ్రామాలు తమను తాము ODF ప్లస్‌గా ప్రకటించుకున్నాయి మరియు సుమారు మూడు లక్షల గ్రామాల్లో ఘన మరియు ద్రవ వ్యర్థాల నిర్వహణ పనులు కూడా ప్రారంభమయ్యాయి.

 నాణ్యమైన తాగునీరు:

⭐పరిశుభ్రతతో పాటు ప్రతి ఇంటికి నాణ్యమైన తాగునీరు అందించాలనే లక్ష్యంతో భారత ప్రభుత్వం పనిచేస్తోంది. 

⭐'జల్ జీవన్ మిషన్' 2024 నాటికి ప్రతి ఇంటికి సక్రమంగా మరియు నాణ్యమైన తాగునీటిని అందించాలని లక్ష్యంగా పెట్టుకుంది.

⭐2019లో జల్ జీవన్ మిషన్ ప్రారంభించే సమయానికి కేవలం 3.23 కోట్ల గ్రామీణ కుటుంబాలకు మాత్రమే కుళాయి నీటి సరఫరా ఉంది, ఇది గత మూడేళ్లలో దాదాపు 10.27 కోట్లకు చేరుకుంది.

పారిశుధ్యం యొక్క ప్రాముఖ్యత

⭐మహమ్మారిని నివారిస్తుంది : కోవిడ్ మహమ్మారి సమయంలో, మరుగుదొడ్లు, సబ్బుతో చేతులు కడుక్కోవడం మరియు కుళాయిల ద్వారా నీటి సరఫరా మహమ్మారికి వ్యతిరేకంగా కవచంగా పనిచేశాయని అందరూ గ్రహించారు.

⭐క్షీణిస్తున్న వ్యాధులు: ODF అలాగే కుళాయి నీటికి ప్రాప్యత ఇటీవలి సంవత్సరాలలో నీటి ద్వారా సంక్రమించే వ్యాధులను గణనీయంగా తగ్గించడానికి దారితీసింది. 

⭐ఆరోగ్యకరమైన భారతదేశం: ఆరోగ్యకరమైన, స్వచ్ఛమైన మరియు స్వావలంబన కలిగిన భారతదేశాన్ని నిర్మించాలనే భారతదేశ సంకల్పాన్ని మరింత సమిష్టి ప్రయత్నాలు నెరవేర్చగలవు. 

⭐గ్లోబల్ ఉదాహరణ: భారతదేశం నీటి నిర్వహణ మరియు పారిశుద్ధ్య రంగంలో ప్రపంచానికి ఆదర్శంగా నిలవాలి.

సవాళ్లు

⭐బురద నిర్వహణ: ట్యాంకులు మరియు ఒకే గుంటలు నిండిపోయి ఖాళీ చేయడం కష్టంగా ఉన్నందున గ్రామీణ మరియు చిన్న పట్టణాల మల బురద నిర్వహణ యొక్క టైమ్ బాంబ్ ఉంది.

⭐మాన్యువల్ స్కావెంజింగ్: మాన్యువల్ స్కావెంజింగ్‌పై నిషేధం ఉన్నప్పటికీ, దేశంలోని వివిధ ప్రాంతాల్లో ఇది కొనసాగుతోంది.

⭐ఆధునిక సాంకేతికతలు: ఈ లక్ష్యాన్ని సాధించడంలో, భారతదేశం భారీ సవాళ్లను ఎదుర్కొంటుంది ఎందుకంటే ఇంత పెద్ద జనాభాకు ప్రాథమిక సౌకర్యాలను అందించడానికి ఆధునిక సాంకేతికత మరియు సమృద్ధిగా వనరులు అవసరం. 

⭐ODF స్థితిని నిర్వహించడం: గ్రామం, బ్లాక్ లేదా జిల్లా ODFగా ప్రకటించిన తర్వాత ఇది ముఖ్యం. సాధారణంగా, ఇది ఒకసారి ప్రకటించబడిన తర్వాత, లక్ష్యం నెరవేరినందున జిల్లా యంత్రాంగంపై ఎటువంటి కార్యకలాపాలు చేయాలనే ఒత్తిడి ఉండదు. అలాగే, చాలా మంది బహిరంగ మలవిసర్జన అనే పాత పద్ధతికి తిరిగి వస్తారు.

పబ్లిక్‌ను చేర్చడం: ఇప్పటికీ మరుగుదొడ్లు లేని వ్యక్తులను చేర్చడం, పాక్షిక మరుగుదొడ్ల ⭐వినియోగాన్ని అధిగమించడం మరియు ఇంకా స్థిరంగా సురక్షితంగా లేని మరుగుదొడ్లను తిరిగి మార్చడం వంటి భారీ పని.

⭐వినియోగ-సంబంధిత సవాళ్లు : సాంస్కృతిక మరియు మైండ్ సెట్ సమస్యలను పరిష్కరించడం, గ్రామీణ ప్రాంతాల్లో నీటిని అందించడం, చిన్న మరియు మురికిగా ఉన్న మరుగుదొడ్ల సమస్యను పరిష్కరించడం, గొయ్యి-ఖాళీతో సంబంధం ఉన్న కళంకం మరియు మరుగుదొడ్లను ఉపయోగించేలా చేయడం.

⭐ఓపెన్ వాటర్ బాడీలు: రోడ్డు కారిడార్‌ల వెంబడి గ్రామీణ మరియు సెమీ అర్బన్ ప్రాంతాల్లో ఓపెన్ చెరువులు (వాటర్ పూల్స్) ఉండటం మరో సమస్య. చెరువులను ప్రజలు, పశువులు వివిధ అవసరాలకు ఉపయోగిస్తున్నారు. చెరువుల్లో నీరు సరిగా లేకపోవడంతో రోగాల బారిన పడుతున్నారు.

ముందుకు మార్గం

వ్యర్థాల తొలగింపు:

⭐మల విసర్జనకు సరైన సౌకర్యాలు కల్పించాలి. ప్రజలు మరుగుదొడ్లను ఉపయోగించడం ప్రారంభిస్తారు, అయితే మల పదార్థం శుద్ధి చేయకుండా పర్యావరణానికి హాని కలిగిస్తుంది.

వ్యర్థాలను మార్చడం: 

⭐వ్యర్థాలను తిరిగి రాబడులుగా మార్చడానికి పరిష్కారాలను నిర్వచించడం మరియు అమలు చేయడం వల్ల సంఘాలకు పరిశుభ్రమైన పరిసరాలను సృష్టించడమే కాకుండా, మధ్యస్థం నుండి దీర్ఘకాలికంగా ఆర్థికంగా స్వయం సమృద్ధి సాధించేందుకు వీలు కల్పిస్తుంది. 

శిక్షణ పొందిన వర్క్‌ఫోర్స్ పాత్ర:

⭐సమాజం యొక్క ప్రవర్తనా మార్పు కోసం, సంఘాలను ప్రేరేపించగల శిక్షణ పొందిన వర్క్‌ఫోర్స్ అవసరం. 

⭐ఇది స్వీయ-విశ్లేషణ యొక్క భాగస్వామ్య ప్రక్రియ ద్వారా కమ్యూనిటీని తీసుకువెళుతుంది, ఇక్కడ సరిపోని పారిశుధ్యం యొక్క దుష్ప్రభావాల గురించి ప్రజలకు తెలియజేయబడుతుంది.

నీటి పునర్వినియోగం: 

⭐మురుగునీటిని కనిష్టంగా శుద్ధి చేయడం మరియు శుద్ధి చేయడం ద్వారా విలువైన బూడిద నీటిని రికవరీ చేయడం వలన కొరత ఉన్న నీటి వనరులను పరిష్కరించడంలో సహాయపడుతుంది, పునర్వినియోగాన్ని ప్రోత్సహించడం మరియు నీటి వనరులను సంరక్షించడం.

గ్రామ స్థాయిలో భాగస్వామ్యాలు:

⭐కార్పొరేట్లు దీర్ఘకాలంలో స్వతంత్రంగా నిర్వహించగలిగే సరళమైన మరియు తక్కువ ఖర్చుతో కూడిన సాంకేతిక పరిజ్ఞానాన్ని ఉపయోగించడం ద్వారా తమ వ్యర్థాలను సంపదగా మార్చడానికి గ్రామ సంఘాలతో జట్టుకట్టవచ్చు.

⭐వివిధ కార్యక్రమాలను ఎలా నిర్వహించాలో అర్థం చేసుకోవడంలో గ్రామ పంచాయతీల సామర్థ్యాన్ని పెంపొందించడం.

⭐గ్రామ స్థాయిలో గృహ మరియు ప్లాస్టిక్ వ్యర్థాలతో పాటు మురుగునీటిని నిర్వహించడం.

ఇంటర్‌లింకేజ్‌లను ఏర్పాటు చేయడం: 

⭐వాష్ మరియు ఆరోగ్యం, విద్య, లింగం, పోషకాహారం మరియు జీవనోపాధి వంటి రంగాల మధ్య నేపథ్య పరస్పర సంబంధాలపై ప్రభుత్వం దృష్టి పెట్టాలి.