RBI:Decline in Forex Reserves

వార్తల్లో ఎందుకు ?

⭐భారతీయ రిజర్వ్ బ్యాంక్ (RBI) అంచనాల ప్రకారం , భారతదేశం యొక్క ఫారెక్స్ నిల్వలు గత 13 నెలల్లో USD 110 బిలియన్లు పడిపోయాయి.

ఫారెక్స్ నిల్వలు అంటే ఏమిటి?

⭐ఫారెక్స్ నిల్వలు అంటే విదేశీ కరెన్సీలలో సెంట్రల్ బ్యాంక్ రిజర్వ్‌లో ఉంచిన ఆస్తులు, ఇందులో బాండ్‌లు, ట్రెజరీ బిల్లులు మరియు ఇతర ప్రభుత్వ సెక్యూరిటీలు ఉంటాయి.

⭐ చాలా విదేశీ మారక నిల్వలు US డాలర్లలో ఉంటాయి.

అవి :

⭐విదేశీ కరెన్సీ ఆస్తులు

⭐బంగారు నిల్వలు

⭐ప్రత్యేక డ్రాయింగ్ హక్కులు

⭐ అంతర్జాతీయ ద్రవ్య నిధి (IMF) లో రిజర్వ్ పొజిషన్ .

ఫారెక్స్ రిజర్వ్‌ల ప్రాముఖ్యత:

⭐ద్రవ్య మరియు మారకపు రేటు నిర్వహణ కోసం విధానాలకు మద్దతు ఇవ్వడం మరియు విశ్వాసాన్ని కొనసాగించడం .

⭐జాతీయ లేదా యూనియన్ కరెన్సీకి మద్దతుగా జోక్యం చేసుకునే సామర్థ్యాన్ని అందిస్తుంది.

⭐సంక్షోభ సమయాల్లో లేదా రుణాలు తీసుకునే యాక్సెస్‌ను తగ్గించినప్పుడు షాక్‌లను గ్రహించేందుకు విదేశీ కరెన్సీ లిక్విడిటీని నిర్వహించడం ద్వారా బాహ్య దుర్బలత్వాన్ని పరిమితం చేస్తుంది.

ప్రత్యేక డ్రాయింగ్ హక్కులు(Special Drawings Rights) అంటే ఏమిటి ?

⭐ SDR అనేది ఒక అంతర్జాతీయ రిజర్వ్ ఆస్తి, IMF తన సభ్య దేశాల అధికారిక నిల్వలను భర్తీ చేయడానికి 1969లో సృష్టించింది.

⭐ SDR అనేది కరెన్సీ లేదా IMFపై దావా కాదు. బదులుగా, ఇది IMF సభ్యుల ఉచితంగా ఉపయోగించగల కరెన్సీలపై సంభావ్య దావా . ఈ కరెన్సీల కోసం SDRలను మార్చుకోవచ్చు.

⭐SDR విలువ US డాలర్, యూరో, జపనీస్ యెన్, చైనీస్ యువాన్ మరియు బ్రిటిష్ పౌండ్‌లతో సహా ప్రధాన కరెన్సీల బరువున్న బాస్కెట్ నుండి లెక్కించబడుతుంది.

⭐SDRలపై వడ్డీ రేటు లేదా (SDRi) అనేది సభ్యులకు వారి SDR హోల్డింగ్‌లపై చెల్లించే వడ్డీ.

భారతదేశం యొక్క ఫారెక్స్ నిల్వలు క్షీణించడానికి గల కారణాలు ఏమిటి?

⭐భారతదేశం యొక్క ఫారెక్స్ నిల్వలు సెప్టెంబర్ 2021 నుండి USD 110 బిలియన్లు పడిపోయాయి, ఇక్కడ అది USD 642.45 బిలియన్ల రికార్డు స్థాయికి చేరుకుంది.

⭐భారతీయ రూపాయి స్వేచ్ఛగా తేలియాడే కరెన్సీ అని మరియు దాని మారకం రేటు మార్కెట్ నిర్ణయించబడుతుందని గమనించాలి . RBIకి ఎటువంటి స్థిర మారకపు రేటు లేదు.

⭐ఈ విపరీతమైన క్షీణత ఉన్నప్పటికీ, భారతదేశం అనేక రిజర్వ్ కరెన్సీలు, EMEలు (అభివృద్ధి చెందుతున్న మార్కెట్ ఆర్థిక వ్యవస్థలు) మరియు దాని ఆసియా సహచరుల కంటే మెరుగ్గా ఉంది.

ఫారెక్స్ నిల్వలు తగ్గడానికి కారణాలు:

⭐డిఫెండింగ్ రూపాయి : గ్లోబల్ పరిణామాల కారణంగా ప్రధానంగా ఏర్పడిన ఒత్తిళ్ల మధ్య రూపాయికి మద్దతు ఇవ్వడానికి సెంట్రల్ బ్యాంక్ ఫారెక్స్ నిల్వల నుండి డాలర్లను విక్రయిస్తోంది.

⭐రూపాయి ఉచిత పతనాన్ని అరికట్టడానికి మరియు మార్కెట్‌లో అస్థిరతను తగ్గించడానికి జోక్యం అవసరం.

US ఫెడ్ యొక్క దూకుడు విధానం :

⭐క్యాపిటల్ అవుట్‌ఫ్లోలు : US ఫెడరల్ రిజర్వ్ ద్రవ్య విధానాన్ని కఠినతరం చేయడం మరియు వడ్డీ రేట్ల పెంపును ప్రారంభించడంతో విదేశీ పోర్ట్‌ఫోలియో పెట్టుబడిదారుల (FPIలు) మూలధన ప్రవాహం.

⭐భారత మార్కెట్ల నుంచి ఎఫ్‌పీఐల ఉపసంహరణ మొదలైంది. ఈ FPIలు ఆర్థిక మరియు IT సేవలలో విక్రేతలు మరియు టెలికాం మరియు మూలధన వస్తువులలో కొనుగోలుదారులు.

⭐వాల్యుయేషన్ నష్టం: ప్రధాన కరెన్సీలతో US డాలర్ విలువ పెరగడం మరియు బంగారం ధరల క్షీణతను ప్రతిబింబించే వాల్యుయేషన్ నష్టం కూడా విదేశీ మారక నిల్వలు తగ్గడంలో ఒక పాత్ర పోషించింది.

⭐ప్రస్తుత ఆర్థిక సంవత్సరంలో రిజర్వ్‌లలో 67% క్షీణత US డాలర్ మరియు అధిక US బాండ్ ఈల్డ్‌ల నుండి ఉత్పన్నమయ్యే వాల్యుయేషన్ మార్పుల కారణంగా జరిగింది.

మారకపు ధరలను ప్రభావితం చేసే అంశాలు ఏమిటి?

⭐ద్రవ్యోల్బణం రేట్లు: మార్కెట్ ద్రవ్యోల్బణంలో మార్పులు కరెన్సీ మారకం రేటులో మార్పులకు కారణమవుతాయి. ఉదాహరణకు, మరొక దేశం కంటే తక్కువ ద్రవ్యోల్బణం రేటు ఉన్న దేశం దాని కరెన్సీ విలువలో పెరుగుదలను చూస్తుంది.

⭐చెల్లింపుల బ్యాలెన్స్: ఇది ఎగుమతులు, దిగుమతులు, అప్పులు మొదలైన వాటితో సహా మొత్తం లావాదేవీలను కలిగి ఉంటుంది.

⭐ఎగుమతుల విక్రయం ద్వారా సంపాదిస్తున్న దాని కంటే ఉత్పత్తులను దిగుమతి చేసుకునేందుకు దాని ఫారెక్స్‌లో ఎక్కువ ఖర్చు చేయడం వల్ల కరెంట్ ఖాతాలో లోటు తరుగుదలకు కారణమవుతుంది మరియు ఇది దాని దేశీయ కరెన్సీ మారకం రేటును మరింత హెచ్చుతగ్గులకు గురి చేస్తుంది.

⭐ప్రభుత్వ రుణం: ప్రభుత్వ రుణం అనేది కేంద్ర ప్రభుత్వానికి చెందిన రుణం. పెద్ద ప్రభుత్వ రుణాలు ఉన్న దేశం విదేశీ మూలధనాన్ని పొందే అవకాశం తక్కువగా ఉంటుంది, ఇది ద్రవ్యోల్బణానికి దారి తీస్తుంది.

⭐ఈ సందర్భంలో, మార్కెట్ నిర్దిష్ట దేశంలో ప్రభుత్వ రుణాన్ని అంచనా వేస్తే విదేశీ పెట్టుబడిదారులు తమ బాండ్లను బహిరంగ మార్కెట్‌లో విక్రయిస్తారు. ఫలితంగా, దాని మారకం విలువలో తగ్గుదల అనుసరించబడుతుంది.

మరిన్ని ఎకానమీ అంశాలు