ప్రాచీన భారతీయ గణితం & ఖగోళ శాస్త్రం (MATHEMATICS & ASTRONOMY) శాస్త్రవేత్తలు

గణితం & ఖగోళ శాస్త్రం:

🍀భారతదేశంలో ప్రాచీన కాలంలో సైన్స్ మరియు గణితం బాగా అభివృద్ధి చెందాయి. గణిత శాస్త్రంతో పాటు సైన్స్‌లోని వివిధ శాఖలకు అపారమైన రచనలు ఉన్నాయి. ప్రతి ఒక్కరూ తెలుసుకోవలసిన కొన్ని ప్రముఖ సహకారులు:

ఆర్యభట్ట:

🍀ఆర్యభట్ట ఐదవ శతాబ్దానికి చెందిన గణిత శాస్త్రజ్ఞుడు, ఖగోళ శాస్త్రవేత్త, జ్యోతిష్కుడు మరియు భౌతిక శాస్త్రవేత్త.

🍀అతను గణిత రంగంలో కూడా అగ్రగామి.

🍀అతను ఆర్యభట్టియను వ్రాసాడు , ఇది అతని కాలపు గణిత సారాంశం. ఇందులో నాలుగు విభాగాలున్నాయి. మొదటి విభాగంలో అతను పెద్ద దశాంశ సంఖ్యలను వర్ణమాలల ద్వారా సూచించే పద్ధతిని వివరించాడు.

🍀రెండవ విభాగంలో, సంఖ్య సిద్ధాంతం, జ్యామితి, త్రికోణమితి మరియు బీజగణితం వంటి ఆధునిక గణిత శాస్త్ర అంశాల నుండి మేము కష్టమైన ప్రశ్నలను కనుగొంటాము.

🍀ఆర్యభట్ట మరియు సున్నా : అతను సున్నా కేవలం ఒక సంఖ్య మాత్రమే కాదు, ఒక చిహ్నం మరియు భావన అని కూడా చూపించాడు. భూమికి చంద్రునికి మధ్య కచ్చితమైన దూరాన్ని కనిపెట్టాడు. సున్నా యొక్క ఆవిష్కరణ ప్రతికూల సంఖ్యల యొక్క కొత్త కోణాన్ని కూడా తెరిచింది.

🍀ఆర్యభట్టియాలోని మిగిలిన రెండు విభాగాలు ఖగోల్-శాస్త్ర అని కూడా పిలువబడే ఖగోళ శాస్త్రంపై ఉన్నాయి, (ఖగోల్ ఆర్యభట్ట చదువుకున్న నలందలోని ప్రసిద్ధ ఖగోళ పరిశీలన కేంద్రం).

🍀ఖగోళ శాస్త్రాన్ని అభివృద్ధి చేయవలసిన అవసరం ఏమిటంటే, ఖచ్చితమైన క్యాలెండర్లు, వాతావరణం మరియు వర్షపాతం యొక్క మంచి అవగాహన, సకాలంలో విత్తనాలు మరియు పంటల ఎంపిక, సీజన్లు మరియు పండుగల తేదీలను నిర్ణయించడం, నావిగేషన్, సమయ గణన మరియు తారాగణం అవసరం. జ్యోతిషశాస్త్రంలో ఉపయోగం కోసం జాతకచక్రాలు.

🍀ఖగోళ శాస్త్ర పరిజ్ఞానం, ముఖ్యంగా ఆటుపోట్లు మరియు నక్షత్రాల జ్ఞానం, వాణిజ్యంలో చాలా ముఖ్యమైనది, ఎందుకంటే రాత్రి సమయంలో సముద్రాలు మరియు ఎడారులను దాటడం అవసరం.

🍀అతను మన గ్రహం 'అచల' (కదలలేనిది) అనే అభిప్రాయాన్ని విస్మరించాడు మరియు 'భూమి గుండ్రంగా ఉంది మరియు దాని స్వంత అక్షం మీద తిరుగుతుంది' అని తన సిద్ధాంతాన్ని చెప్పాడు. సూర్యుడు తూర్పు నుంచి పడమర వైపు కదులుతున్నట్లు కనిపించడం అబద్ధమని ఉదాహరణలు చెబుతూ వివరించారు. అలాంటి ఒక ఉదాహరణ: ఒక వ్యక్తి పడవలో ప్రయాణిస్తున్నప్పుడు, ఒడ్డున ఉన్న చెట్లు వ్యతిరేక దిశలో కదులుతున్నట్లు కనిపిస్తాయి.

🍀చంద్రుడు మరియు గ్రహాలు ప్రతిబింబించే సూర్యకాంతి ద్వారా ప్రకాశిస్తున్నాయని కూడా అతను చెప్పాడు, ఇది ఆధునిక కాలంలో నిరూపించబడింది.

🍀రాహువు లేదా కేతువు లేదా ఇతర రాక్షసుల (రాక్షసుడు) కారణంగా గ్రహణం సంభవిస్తుందనే భావనను క్లియర్ చేస్తూ సూర్య మరియు చంద్ర గ్రహణానికి శాస్త్రీయ వివరణ కూడా ఇచ్చాడు.

🍀కాబట్టి, కక్ష్యలోకి పంపిన భారతదేశపు మొదటి ఉపగ్రహానికి ఆర్యభట్ట పేరు పెట్టారు.

బౌధయన్:

🍀గణిత శాస్త్రంలో అనేక భావనలకు వచ్చిన మొదటి వ్యక్తి బౌధయన్, తరువాత పాశ్చాత్య ప్రపంచంచే తిరిగి కనుగొనబడింది.

🍀పై విలువను మొదట అతను లెక్కించాడు. ఒక వృత్తం యొక్క వైశాల్యం మరియు చుట్టుకొలత యొక్క గణనలలో pi ఉపయోగపడుతుంది.

🍀బౌధయన్ యొక్క సుల్వా సూత్రం అతని కంటే సంవత్సరాల ముందు పైథాగరస్ సిద్ధాంతం అని పిలువబడుతుంది.

బ్రహ్మగుప్త:

🍀7వ శతాబ్దంలో, బ్రహ్మగుప్తుడు గుణకార పద్ధతులను అభివృద్ధి చేసాడు, అతను స్థల విలువను ఈనాడు ఉపయోగించే దాదాపు అదే విధంగా ఉపయోగించాడు.

🍀అతను సున్నాపై ప్రతికూల సంఖ్యలు మరియు ఆపరేషన్లను కూడా ప్రవేశపెట్టాడు.

🍀అతను బ్రహ్మస్పూత సిద్ధాంతికను రచించాడు, దీని ద్వారా అరబ్బులు మన గణిత వ్యవస్థ గురించి తెలుసుకున్నారు.

భాస్కరాచార్య:

🍀భాస్కరాచార్య 12వ శతాబ్దంలో కర్ణాటకలోని బీజాపూర్‌లో జన్మించారు.

🍀 అతను తన సిద్ధాంత శిరోమణి పుస్తకానికి ప్రసిద్ధి చెందాడు.

🍀ఇది నాలుగు విభాగాలుగా విభజించబడింది: లీలావతి (అంకగణితం), బీజగణితం (బీజగణితం), గోలధ్యాయ (గోళం) మరియు గ్రహగణితం (గ్రహాల గణితం).

🍀బీజగణిత సమీకరణాలను పరిష్కరించడానికి భాస్కర చక్రావత్ పద్ధతి లేదా చక్రీయ పద్ధతిని ప్రవేశపెట్టారు. ఈ పద్ధతి ఆరు శతాబ్దాల తరువాత యూరోపియన్ గణిత శాస్త్రజ్ఞులచే తిరిగి కనుగొనబడింది, దీనిని విలోమ చక్రం అని పిలుస్తారు.

🍀పంతొమ్మిదవ శతాబ్దంలో, జేమ్స్ టేలర్, లీలావతిని అనువదించారు మరియు ఈ గొప్ప పని గురించి ప్రపంచం తెలుసుకున్నారు.

మహావీరాచార్య:

🍀జైన సాహిత్యంలో (500 BC -100 BC) గణితశాస్త్రం యొక్క విస్తృతమైన వివరణ ఉంది.

🍀జైన గురువైన మహావీరాచార్య 850 A.D.లో గణిత సార సంగ్రహ రచించారు, ఇది నేటి రూపంలో అంకగణితంపై మొదటి పాఠ్య పుస్తకం.

🍀ఇచ్చిన సంఖ్యల అతి తక్కువ సాధారణ బహుళ (LCM)ని పరిష్కరించే ప్రస్తుత పద్ధతిని కూడా అతను వివరించాడు.

🍀అందువల్ల, జాన్ నేపియర్ ప్రపంచానికి LCMని పరిచయం చేయడానికి చాలా కాలం ముందు, ఇది భారతీయులకు తెలుసు. అలాగే, జైన గురువులకు క్వాడ్రాటిక్ సమీకరణాలను ఎలా పరిష్కరించాలో తెలుసు. వారు భిన్నాలు, బీజగణిత సమీకరణాలు, శ్రేణి, సెట్ సిద్ధాంతం, సంవర్గమానాలు మరియు ఘాతాంకాలను కూడా చాలా ఆసక్తికరమైన రీతిలో వివరించారు.