Mauryan Empire ( మౌర్య సామ్రాజ్యం )

 మౌర్య సామ్రాజ్యం 

🍀అలెగ్జాండర్ దండయాత్ర తర్వాత, భారతదేశంలోని వాయువ్య ప్రాంతం ఈ భారతీయ రాష్ట్రాల్లో అశాంతికి కారణమైన వివిధ విదేశీ దాడులను ఎదుర్కొంది. అయితే, ధనానంద వ్యవసాయంపై విధించిన తీవ్రమైన పన్ను విధానాల కారణంగా ఆ సమయంలో పాలించిన నందాలు ప్రజాదరణ పొందలేదు. ఇలాంటి పరిస్థితులు ఇతర అధికారులకు పాలన చేపట్టేందుకు అవకాశం కల్పించాయి.

🍀భారతదేశ చరిత్రలో నమోదైన గొప్ప సామ్రాజ్యాలలో ఇది ఒకటి. మౌర్యుల పాలన 322 - 185 BC వరకు కొనసాగింది, ఇక్కడ గొప్ప వ్యవస్థాపక చక్రవర్తి చంద్రగుప్త మౌర్య భారతదేశంలోని మెజారిటీని ఒకే రాష్ట్రంగా ఏకం చేశారు. కౌటిల్య లేదా చాణక్యుడి సహాయంతో, చంద్రగుప్త మౌర్య ఈ విశాల సామ్రాజ్యానికి పునాది వేశాడు.

🍀చంద్రగుప్తుని తరువాత, అతని కుమారుడు బిందుసారుడు దాదాపు మొత్తం ఉపఖండం మీద రాజ్యాన్ని విస్తరించాడు. మౌర్య సామ్రాజ్యం పురాతన భారతదేశంలో అత్యంత శక్తివంతమైన సైన్యాన్ని కలిగి ఉందని గమనించాలి. బిందుసార తర్వాత, మౌర్య వంశానికి చెందిన గొప్ప చక్రవర్తి అశోకుడు వచ్చాడు. అతను నైపుణ్యం కలిగిన యోధుడు మరియు సమర్థుడైన నిర్వాహకుడు. కళింగ యుద్ధం తరువాత, అశోకుడు బౌద్ధమతాన్ని అనుసరించాడు మరియు మిషనరీలను పంపడం ద్వారా భారత ఉపఖండం అంతటా దాని వ్యాప్తికి కారణమయ్యాడు.

మౌర్య పరిపాలన:

🍀చాణక్యుడు లేదా కౌటిల్యుడు అర్థశాస్త్రం మౌర్య సామ్రాజ్యంలో అనుసరించిన పరిపాలనా విధానాన్ని వివరిస్తుంది. 

🍀ఈ పుస్తకంలో 180 అధ్యాయాలు ఉన్న 15 ఉపభాగాలు ఉన్నాయి. ఈ పుస్తకం మౌర్య పరిపాలనను అధ్యయనం చేయడానికి అత్యంత ముఖ్యమైన సాహిత్య మూలాన్ని అందిస్తుంది.

మౌర్య సామ్రాజ్యంలో కేంద్ర ప్రభుత్వం:

🍀రాజు అన్ని అధికారాలకు మరియు న్యాయపరమైన మరియు పరిపాలనా అధికారాలతో అధికారాలకు అత్యున్నత మూలం.

🍀మౌర్య పరిపాలన చాలా కేంద్రీకృత వ్యవస్థ .

🍀రాజుకు సహాయంగా మంత్రి మండలి ఉండేది. ఈ మంత్రులను 'మంత్రి' అని పిలిచేవారు మరియు మంత్రిమండలిని 'మంత్రిపరిషత్' అని పిలిచేవారు. కౌన్సిల్‌కు నాయకత్వం వహించడానికి 'మంత్రిపరిషత్-అధ్యక్షుడు' ఉన్నారు, ఇది మన ప్రస్తుత ప్రధానమంత్రికి సమానంగా ఉంటుంది.మౌర్యన్ సామ్రాజ్యం సెంట్రల్ అడ్మినిస్ట్రేషన్

🍀కౌటిల్యుని 'అర్థశాస్త్రం' ప్రభుత్వ సూపరింటెండెంట్ల (అద్యక్షుల) విధుల గురించి ప్రస్తావించింది. ఈ అధ్య‌క్ష‌లు స‌చివాల‌యాన్ని ఏర్పాటు చేశారు, ఇది అనేక శాఖ‌లుగా విభజించబడింది. ఈ విభాగాలు మరియు వాటి సూపరింటెండెంట్లు క్రింద పేర్కొనబడ్డాయి:

మేధస్సు:

🍀మౌర్య పరిపాలనలో గూఢచర్య వ్యవస్థ అభివృద్ధి చెందింది మరియు బాగా విస్తరించింది.

🍀అర్థశాస్త్రం ప్రకారం, గూఢచారులు రెండు రకాలు, అవి 'సంస్థానం' (నిశ్చలమైనది) మరియు 'సంచారి' (సంచారం చేసేవాడు).

🍀ఈ గూఢచారులు రాజుకు కళ్ళు మరియు చెవులుగా పనిచేశారు, ఇవి రాజ్యం యొక్క అధికార యంత్రాంగం యొక్క ఆచూకీ గురించి రాజుకు బాగా తెలియజేసేవి.

🍀మౌర్య పరిపాలనలోని డిటెక్టివ్‌లను 'గూఢపురుష' అని పిలిచేవారు.

🍀ఈ ఏజెంట్లలో సమాజంలోని వివిధ వర్గాల ప్రజలు, గృహస్థులు, వ్యాపారులు, సన్యాసులు, శిష్యులు మొదలైనవారు ఉన్నారు.

🍀'విష్కన్యలు' అనే విషపూరిత బాలికలుగా నటించే ప్రత్యేక ఏజెంట్లు ఉన్నారు.

సైన్యం:

🍀కమాండర్-ఇన్-చీఫ్ మౌర్య సైన్యానికి మొత్తం ఇన్‌ఛార్జ్, అతని స్థానం రాజు కంటే వెంటనే జూనియర్. ఈ సేనాపతిని 'సేనాపతి' అని పిలిచేవారు.

🍀సేనాపతి రాజుచే నియమించబడ్డాడు.

🍀మౌర్య సైన్యంలో జీతాలు నగదు రూపంలో చెల్లించబడ్డాయి.

🍀వారి సైన్యంలో ఆరు లక్షల పదాతిదళాలు, సుమారు 30,000 అశ్వికదళాలు, తొమ్మిది వేల యుద్ధ ఏనుగులు, ఎనిమిది వేల రథాలు ఉన్నాయి.

🍀మౌర్యులు యుద్ధ మండలిని ఆరు ఉప-మండలిలుగా విభజించారు, ఇది సైన్యంలోని ఐదు విభాగాలను రూపొందించింది - పదాతిదళం, అశ్వికదళం, ఏనుగు దళాలు, రథాలు, నౌకాదళం మరియు కమీసరేట్.

🍀మౌర్యులు నౌకాదళం, రవాణా మరియు సరఫరా విభాగాలలో ఆవిష్కరణలు చేశారు.

రవాణా:

🍀రవాణా ప్రత్యేక రహదారి విభాగం ద్వారా నిర్వహించబడుతుంది.

🍀పశువుల ట్రాక్‌లు, రథాలు మరియు పాదచారుల వెడల్పును వేర్వేరుగా నిర్దేశించినట్లు విభాగం నిర్ణయించింది.

🍀రోడ్ల శాఖ నిర్వహించే ట్రంక్ రోడ్లు కూడా ఉన్నాయి.

🍀ప్రయాణీకులకు రోడ్ల వెంబడి సౌకర్యాలు, రోడ్డుకు ఇరువైపులా చెట్లను పెంచడం, రోడ్ల పక్కనే సత్రాలు లేదా విశ్రాంతి గదులు నిర్మించడం, బావులు, కాలువల ద్వారా ప్రయాణికులకు తాగునీరు అందించేలా జాగ్రత్తలు తీసుకున్నారు.

రెవెన్యూ శాఖ:

🍀రెవెన్యూ డిపార్ట్‌మెంట్ చీఫ్‌ని 'సంహర్త' అని పిలుస్తారు, అతను అన్ని ఆదాయ సేకరణకు ఇన్‌ఛార్జ్‌గా ఉండేవాడు.

🍀భూమి, నీటిపారుదల, కస్టమ్స్, షాప్ టాక్స్, ఫెర్రీ టాక్స్, అడవులు, గనులు మరియు పచ్చిక బయళ్ల నుండి ఆదాయాలు సేకరించబడ్డాయి.

🍀హస్తకళాకారుల నుండి లైసెన్స్ రుసుము మరియు న్యాయస్థానాలలో వసూలు చేయబడిన జరిమానాలు.

🍀భూమి రాబడి విలువ ఉత్పత్తిలో 'ఆరవ వంతు'గా నిర్ణయించబడింది.

🍀ఈ ఆదాయంలో ఎక్కువ భాగం రాజు, సైన్యం, ప్రభుత్వోద్యోగులు, పేద సహాయాలు, ప్రజా పనులు మొదలైన వాటికి సంబంధించిన ఖర్చులకు వెళ్లింది.

వ్యవసాయం:

🍀వ్యవసాయ శాఖాధిపతిని 'సీతాాధ్యక్ష' అని పిలిచేవారు.

🍀అప్పుడు కాలువల నెట్‌వర్క్‌ను చూసే ప్రత్యేక నీటిపారుదల శాఖ కూడా  ఉంది. ఈ కాలువలు భూమి అవసరాలకు అనుగుణంగా సాగునీటిని అందించాయి.

Pre Mauryan Dynasties (పూర్వ మౌర్య రాజవంశాలు ) 

The Coming of Europeans(యూరోపియన్ల రాక)

👉మలబార్ తిరుగుబాటు (Moplah Riots of 1921) 

👉కొడుమనల్ (Kodumanal ) 

👉 అయోధ్య రామాలయ నిర్మాణం (Temple Architecture) 

👉Chola dynasty (చోళులు )

👉 సంగము రాజ్యాలు/ప్రాచీన తమిళ రాజ్యాలు

👉 చోళ రాజవంశం 

👉మొహెంజొదారో పట్టణం  

👉 హరప్పాసంస్కృతి  

👉 రామప్ప దేవాలయం 

👉 వెండి ఇటుకలు తవ్వకాల లో దొరికాయి 

👉 హరప్పన్ పురావస్తు ప్రదేశం తవ్వకం సమయంలో దొరికిన పదార్థాల గురించి 

👉 మెసోలిథిక్ కాలం (మధ్య రాతి యుగం)

👉 అనంగ్‌పాల్ తోమర్ II ఎవరు ?? 

👉 పాలియోలిథిక్ యుగం  

👉 చరిత్ర ,చరిత్ర ఆధారాలు  

👉 ప్రపంచంలోనే మొట్టమొదటి అనాలజీ కంప్యూటర్ యాంటికిథెరా  

👉 Warli వార్లి ఆర్ట్ (మహారాష్ట్ర