భారతదేశంలో పన్నులు (Taxation in India)

భారతదేశంలో పన్నులు

⭐భారతదేశంలో పన్నుల విధానం కేంద్ర ప్రభుత్వం మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలచే పన్నులు విధించబడుతుంది. మునిసిపాలిటీ మరియు స్థానిక ప్రభుత్వాలు వంటి స్థానిక అధికారులు కూడా కొన్ని చిన్న పన్నులు విధిస్తారు.

⭐ప్రభుత్వాన్ని నడపడానికి, కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర వ్యవహారాలను నిర్వహించడానికి, డబ్బు అవసరం. కాబట్టి వ్యక్తులు మరియు సంస్థల ఆదాయాలపై ప్రభుత్వం అనేక రూపాల్లో పన్నులు విధిస్తుంది.

పన్నుల వర్గీకరణ

స్థూలంగా పన్నులు రెండు వర్గాలుగా విభజించబడ్డాయి:

1. ప్రత్యక్ష పన్నులు

2. పరోక్ష పన్నులు

ప్రత్యక్ష పన్నులు అంటే ?

⭐ప్రత్యక్ష పన్ను అనేది ఒక వ్యక్తి లేదా సంస్థ ద్వారా విధించే పన్ను .ఇది సంస్థకు (సాధారణంగా ప్రభుత్వం) నేరుగా చెల్లించే పన్నుగా నిర్వచించబడుతుంది. ప్రత్యక్ష పన్ను మరొక వ్యక్తికి లేదా సంస్థకు బదిలీ చేయలేము. పన్ను విధించబడిన వ్యక్తి లేదా సంస్థ పన్ను చెల్లింపును చేయడానికి బాధ్యత వహించాలి.

⭐ప్రత్యక్ష పన్నులు విధించడం మరియు వసూలు చేయడం మరియు ప్రత్యక్ష పన్నులకు సంబంధించిన వివిధ విధానాలను రూపొందించడం వంటి విషయాలతో సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ డైరెక్ట్ టాక్సెస్ (Central Board of Direct Taxation)వ్యవహరిస్తుంది.

⭐Real property tax నిజమైన ఆస్తి పన్ను, వ్యక్తిగత ఆస్తి పన్ను, ఆదాయపు పన్ను , ఆస్తులపై పన్నులు, FBT, గిఫ్ట్ ట్యాక్స్, క్యాపిటల్ గెయిన్స్ టాక్స్ మొదలైన వాటితో సహా వివిధ ప్రయోజనాల కోసం పన్ను చెల్లింపుదారు ప్రభుత్వానికి నేరుగా పన్ను చెల్లిస్తాడు.

ఫ్రింజ్ బెనిఫిట్స్ టాక్స్ (FBT)ఇండియా లో .

⭐2009లో, భారత ప్రభుత్వం FBTని రద్దు చేసింది. దీని రద్దుకు ముందు, యజమానులు వారి ఉద్యోగులకు అందించే చాలా ప్రయోజనాలపై 30% చొప్పున పన్ను విధించబడేది. FBT రద్దును వ్యాపారాలు మరియు ఉద్యోగులు కూడా స్వాగతించారు.

పరోక్ష పన్నులు

⭐పరోక్ష పన్ను అనే పదానికి ఒకటి కంటే ఎక్కువ అర్థాలు ఉన్నాయి. వ్యావహారిక కోణంలో, అమ్మకపు పన్ను, నిర్దిష్ట పన్ను, విలువ ఆధారిత పన్ను (VAT), లేదా వస్తువులు మరియు సేవల పన్ను (GST) వంటివి.

⭐పరోక్ష పన్ను అనేది వ్యక్తి నుండి మధ్యవర్తి (చిల్లర దుకాణం వంటివి) ద్వారా వసూలు చేసే పన్ను. పన్ను యొక్క అంతిమ ఆర్థిక భారాన్ని ఎవరు భరిస్తారు అంటే వినియోగదారుడే .

⭐మధ్యవర్తి తరువాత పన్ను రిటర్న్‌ను ఫైల్ చేస్తాడు మరియు పన్ను రాబడిని ప్రభుత్వానికి రిటర్న్‌తో ఫార్వార్డ్ చేస్తాడు.

⭐ఈ కోణంలో, పరోక్ష పన్ను అనే పదం ప్రత్యక్ష పన్నుతో విభేదిస్తుంది, ఇది విధించబడిన వ్యక్తుల నుండి (చట్టపరమైన లేదా సహజమైన) ప్రభుత్వం నేరుగా వసూలు చేస్తుంది.

కొన్ని ముఖ్యమైన ప్రత్యక్ష పన్నులు:-

ఫ్రింజ్ బెనిఫిట్ ట్యాక్స్

⭐బుక్ చేసిన ఎంట్రీపై లాభాలను తగ్గించడానికి, చాలా కంపెనీలు తమ ఉద్యోగులకు వివిధ ప్రయోజనాలను అందించడం ప్రారంభించాయి మరియు వారి ఇన్‌పుట్ ఖర్చు కింద వాటిని నిర్వహించడం ప్రారంభించాయి. తద్వారా లాభాన్ని తగ్గించడం వలన ప్రభుత్వం తక్కువ పన్ను విధించబడుతుంది.

⭐అందువల్ల ప్రభుత్వం విధించిన ఫ్రింజ్ బెనిఫిట్స్ టాక్స్ (FBT) ఇది ప్రాథమికంగా యజమాని తన ఉద్యోగులకు ఇచ్చే ప్రయోజనాలకు బదులుగా చెల్లించాల్సిన పన్ను. పన్నును ఎగవేసిన ఆ ప్రయోజనాలపై సమగ్రంగా పన్ను విధించే ప్రయత్నం ఇది.

⭐టెలిఫోన్ రీయింబర్స్‌మెంట్‌లు, ఉచిత లేదా రాయితీ టిక్కెట్‌లు లేదా విరాళాలు వంటి సాధారణమైనదే అయినా, ప్రస్తుత లేదా మాజీ ఉద్యోగులకు యజమాని ప్రత్యక్షంగా లేదా పరోక్షంగా అందించిన అనేక రకాల అధికారాలు, సేవలు, సౌకర్యాలు లేదా సౌకర్యాల జాబితా ప్రయోజనాల జాబితాను కలిగి ఉంటుంది. యజమాని విరమణ నిధికి.

⭐FBT 2005 ఆర్థిక బిల్లులో భాగంగా ప్రవేశపెట్టబడింది మరియు కంపెనీ ఇచ్చిన ప్రయోజనాల ఖర్చులో 30%గా నిర్ణయించబడింది. కంపెనీకి ఆదాయ-పన్ను బాధ్యత ఉందా లేదా అనే దానితో సంబంధం లేకుండా, ఈ పన్నును యజమాని ఆదాయపు పన్నుతో పాటు చెల్లించాల్సి ఉంటుంది.

2009 యూనియన్ బడ్జెట్ ఆఫ్ ఇండియాలో అంచు ప్రయోజనాల పన్ను రద్దు చేయబడింది.

కనీస ప్రత్యామ్నాయ పన్ను(Minimum Alternate Tax)

⭐కనిష్ట ప్రత్యామ్నాయ పన్ను (MAT) అనే భావన ప్రత్యక్ష పన్ను విధానంలో ప్రవేశపెట్టబడింది, కంపెనీలు పెద్ద లాభాలు మరియు వాటాదారులకు గణనీయమైన డివిడెండ్‌లను ప్రకటించాయి, అయితే కార్పొరేట్ పన్ను ద్వారా ప్రభుత్వానికి సహకరించని వారు వివిధ ప్రయోజనాలను పొందడం ద్వారా. ఆదాయపు పన్ను చట్టంలో అందించబడిన ప్రోత్సాహకాలు మరియు మినహాయింపులు, పుస్తక లాభంలో నిర్ణీత శాతాన్ని కనీస ప్రత్యామ్నాయ పన్నుగా చెల్లించాలి.

⭐ఆదాయపు పన్ను చట్టం ప్రకారం, ఒక కంపెనీకి పన్ను విధించదగిన ఆదాయం బుక్ చేసిన లాభాలలో నిర్దిష్ట శాతం కంటే తక్కువగా ఉంటే, డిఫాల్ట్‌గా, పుస్తక లాభాలలో ఎక్కువ భాగం పన్ను విధించదగిన ఆదాయంగా పరిగణించబడుతుంది మరియు దానిపై పన్ను చెల్లించాలి.

⭐దీనిని MAT అని సూక్ష్మంగా పిలుస్తారు.ఇది ప్రత్యక్ష పన్ను కు సంబందించినది. ప్రభుత్వానికి జీరో లేదా ఎటువంటి పన్ను చెల్లించకుండా ముగించే విధంగా తమ ఖాతాను నిర్వహించే కొన్ని కంపెనీలను అరికట్టడానికి ఇది ప్రవేశపెట్టబడింది.

MAT అనేది AY 2020-21 (AY 2020-21కి ముందు MAT 18.5%) బుక్ లాభాలలో 15%కి సమానం.

ప్రత్యామ్నాయ కనీస పన్ను

⭐ఆదాయపు పన్ను చట్టం యొక్క ప్రస్తుత నిబంధనల ప్రకారం, కంపెనీలు మరియు పరిమిత బాధ్యత భాగస్వామ్యాలపై (LLPలు) కనిష్ట ప్రత్యామ్నాయ పన్ను (MAT) మరియు ప్రత్యామ్నాయ కనీస పన్ను (AMT) విధించబడతాయి.

⭐అంటే కంపెనీలకు MAT అంటే, LLPలకు AMT.అన్నమాట అయితే, భాగస్వామ్య సంస్థలు, ఏకైక యాజమాన్యం, వ్యక్తుల సంఘం మొదలైన ఇతర వ్యాపార సంస్థలపై ఇటువంటి పన్ను విధించబడదు.

⭐లాభంతో అనుసంధానించబడిన తగ్గింపులకు సంబంధించి పన్ను ఆధారాన్ని విస్తృతం చేయడానికి, ఏదైనా సెక్షన్ కింద మినహాయింపును క్లెయిమ్ చేసిన కంపెనీ కాకుండా ఇతర వ్యక్తికి అందించడానికి ఆదాయపు పన్ను చట్టంలో ఉన్న AMTకి సంబంధించిన నిబంధనలను సవరించాలని ప్రతిపాదించబడింది.

⭐ప్రతిపాదిత సవరణల ప్రకారం, ఒక వ్యక్తి (కంపెనీ కాకుండా) మునుపటి సంవత్సరానికి చెల్లించాల్సిన సాధారణ ఆదాయ-పన్ను అటువంటి మునుపటి సంవత్సరానికి చెల్లించాల్సిన ప్రత్యామ్నాయ కనీస పన్ను కంటే తక్కువగా ఉంటే, సర్దుబాటు చేయబడిన మొత్తం ఆదాయం మొత్తం ఆదాయంగా పరిగణించబడుతుంది. అటువంటి వ్యక్తి మరియు అతను అటువంటి మొత్తం ఆదాయంపై పద్దెనిమిదిన్నర శాతం చొప్పున ఆదాయపు పన్ను చెల్లించవలసి ఉంటుంది.

భారతదేశంలో పరోక్ష పన్నులు

భారతదేశంలో పరోక్ష పన్నులను విస్తృతంగా వర్గీకరించవచ్చు:

వస్తువుల ఉత్పత్తి: ఎక్సైజ్ లేదా CenVAT
వస్తువుల పంపిణీ: అమ్మకపు పన్ను
సేవల ఉత్పత్తి మరియు పంపిణీ (Production and Distribution of services ):సేవా పన్ను

⭐భారతదేశంలో, సాధారణంగా, ఉత్పత్తి లేదా తయారీపై (ఎక్సైజ్) పన్నులు కేంద్రం విధించబడతాయి(taxes on production or manufacturing (Excise) is levied by the centre) మరియు అమ్మకాలపై పన్నులు (సేల్స్ టాక్స్) రాష్ట్రాలు విధించబడతాయి.(taxes on sales (Sales Tax) is levied by the states.)

ఎక్సైజ్ సుంకాలు

⭐ఎక్సైజ్ సుంకం (సెంట్రల్ వ్యాట్) అనేది దేశంలోని వస్తువుల తయారీపై పన్ను. ఎక్సైజ్ సుంకాలు సెంట్రల్ ఎక్సైజ్ మరియు ఉప్పు చట్టం, 1944(Salt Act, 1944), ఎక్సైజ్ టారిఫ్ చట్టం, 1985 మరియు సవరించిన విలువ ఆధారిత పన్ను (MODVAT) పథకం లేదా CENVAT కింద విధించబడతాయి.

⭐ఎక్సైజ్ సుంకం యొక్క రేట్లు తయారు చేయబడిన వస్తువు యొక్క స్వభావం, తయారీ ఆందోళన యొక్క స్వభావం మరియు అంతిమ విక్రయ స్థలంపై ఆధారపడి ఉంటాయి.

(The rates of excise duty levied vary depending inter alia on the nature of the item manufactured, the nature of the manufacturing concern, and the place of ultimate sale)

⭐సుంకం రేట్లు ప్రకటన విలువ (అంటే ఉత్పత్తి వ్యయంలో నిర్ణీత శాతం), పేర్కొనబడినవి (తయారీ చేసిన వస్తువు యొక్క స్వభావాన్ని బట్టి నిర్ణీత రేటు, ఉదాహరణకు, ఉత్పత్తి పొడవు లేదా ఉత్పత్తి యొక్క గణన) లేదా రెండింటి కలయిక .

L K Jha Committee సిఫార్సుపై 1986లో ప్రవేశపెట్టిన MODVAT పథకం కొన్ని నిర్దిష్ట అంశాలకు వర్తిస్తుంది.

⭐ఈ పథకం యొక్క లక్ష్యం ఎక్సైజ్‌కి లోబడి అనేక వస్తువులపై సుంకం సంఘటనల యొక్క క్యాస్కేడింగ్ ప్రభావాన్ని పరిమితం చేయడం, ఇవి ఇతర ఎక్సైజ్ చేయదగిన వస్తువులకు ఇన్‌పుట్‌లుగా ఉపయోగించబడతాయి.

⭐పథకం కింద, ఎక్సైజ్ చెల్లించిన ముడి పదార్థాల కొనుగోలుపై MODVAT క్రెడిట్‌ను క్లెయిమ్ చేయవచ్చు.

⭐ఈ MODVAT క్రెడిట్‌ని తదుపరి వస్తువుల తయారీపై చెల్లించాల్సిన ఎక్సైజ్ సుంకాన్ని సెట్ చేయడానికి ఉపయోగించవచ్చు.

అమ్మకపు పన్ను

⭐మొదటిసారిగా ఉత్పత్తి చేయబడిన లేదా దిగుమతి చేసుకున్న మరియు విక్రయించబడిన వస్తువు అమ్మకంపై అమ్మకపు పన్ను విధించబడుతుంది.

⭐ఉత్పత్తిని తదుపరి ప్రాసెస్ చేయకుండా విక్రయించినట్లయితే, అది అమ్మకపు పన్ను నుండి మినహాయించబడుతుంది. అమ్మకపు పన్నును కేంద్ర లేదా రాష్ట్ర ప్రభుత్వం విధించింది, సెంట్రల్ సేల్స్ టాక్స్ లేదా 4% సాధారణంగా అన్ని అంతర్-రాష్ట్ర అమ్మకాలపై విధించబడుతుంది.

⭐రాష్ట్రంలో జరిగే విక్రయాలకు వర్తించే రాష్ట్ర విక్రయ పన్నులు 4 నుండి 15% వరకు రేట్లు కలిగి ఉంటాయి. అయితే, ఎగుమతులు మరియు సేవలకు అమ్మకపు పన్ను నుండి మినహాయింపు ఉంది.

సేవా పన్ను

సేవా పన్ను భారతదేశంలో సెంట్రల్ ఎక్సైజ్‌లో ఒక భాగం. ఇది జమ్మూ మరియు కాశ్మీర్ రాష్ట్రం మినహా భారతదేశంలో అందించే సేవలపై విధించే పన్ను.

పన్ను వసూలు చేసే బాధ్యత సెంట్రల్ బోర్డ్ ఆఫ్ ఎక్సైజ్ అండ్ కస్టమ్స్ (CBEC)పై ఉంటుంది.

Q . భారతదేశంలోని ప్రధాన రాష్ట్ర పన్నులు ఏమిటి?

⭐భారతదేశంలో రెండు ప్రధాన రాష్ట్ర పన్నులు ఉన్నాయి. వీటిలో రాష్ట్ర వస్తువులు & సేవల పన్ను (SGST) మరియు స్టాంప్ డ్యూటీ మరియు రిజిస్ట్రేషన్ ఉన్నాయి.

Q. వస్తువులు మరియు సేవల పన్ను అంటే ఏమిటి?

⭐GST అనేది జాతీయ స్థాయిలో వస్తువుల తయారీ, అమ్మకం మరియు వినియోగంపై అలాగే సేవలపై విధించబడే సమగ్ర పరోక్ష పన్ను. ఇది కేంద్ర మరియు రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలు వస్తువులు మరియు సేవలపై విధించే అన్ని పరోక్ష పన్నులను భర్తీ చేసింది.

Q. భారతదేశంలోని ప్రధాన కేంద్ర పన్నులు ఏవి?

⭐భారతదేశంలో నాలుగు ప్రధాన కేంద్ర పన్నులు ఉన్నాయి:

ఆదాయ పన్ను
కేంద్ర వస్తువులు & సేవల పన్ను (CGST)
కస్టమ్స్ డ్యూటీ
ఇంటిగ్రేటెడ్ గూడ్స్ & సర్వీసెస్ టాక్స్ (IGST)

Q. ప్రత్యక్ష మరియు పరోక్ష పన్నుల మధ్య తేడా ఏమిటి?

⭐ప్రత్యక్ష పన్ను అనేది ఒక వ్యక్తి లేదా సంస్థ ద్వారా విధించే సంస్థకు (సాధారణంగా ప్రభుత్వం) నేరుగా చెల్లించే పన్నుగా నిర్వచించబడుతుంది. అయితే, పరోక్ష పన్నులు ప్రాథమికంగా మరొక సంస్థ లేదా వ్యక్తికి బదిలీ చేయగల పన్నులు.